Do cần gấp tiền để giải quyết những khó khăn trong cuộc sống về mặt tài chính, nhiều người lao động đã tìm cách bán sổ bảo hiểm xã hội cho người khác. Vậy mua bán sổ bảo hiểm xã hội (BHXH) là gì? Mua bán sổ BHXH bị phạt như thế nào theo quy định của pháp luật hiện hành. Bài viết sau đây của công ty Luật Hùng Sơn sẽ giúp bạn có thêm thông tin về việc mua bán sổ BHXH này.
Mua bán sổ BHXH là gì?
Mua bán sổ BHXH là một “giao dịch đặc biệt”. Theo đó, người bán sẽ bán sổ bảo hiểm cho người mua và nhận về một khoản tiền nhất định. Mua bán sổ BHXH là trái pháp luật, trái mục đích nhân văn mà Nhà nước đặt ra nhằm đảm bảo an sinh xã hội cho người lao động.
Bán sổ BHXH được không?
Theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 thì sổ bảo hiểm xã hội là một loại giấy tờ ghi nhận quá trình tham gia BHXH của người lao động. Sổ bảo hiểm xã hội làm cơ sở để giải quyết các chế độ của bảo hiểm xã hội theo quy định pháp luật.
Sổ bảo hiểm xã hội không phải là một loại tài sản theo quy định tại Bộ luật Dân sự năm 2015. Do đó, giao dịch dân sự mà liên quan đến việc cầm cố hay mua bán loại giấy tờ này đều là giao dịch không hợp pháp.
Tuy nhiên trên thực tế bên mua và bên bán sẽ không trực tiếp xác lập giao dịch mua bán sổ BHXH, mà họ thường lập hợp đồng ủy quyền về việc rút BHXH. Theo đó, người sở hữu sổ BHXH sẽ lập văn bản ủy quyền cho người mua sổ BHXH làm thủ tục nhận chế độ BHXH, coi như đã bán BHXH cho người kia và nhận về một khoản tiền nhất định.
Theo quy định hiện hành, việc ủy quyền lĩnh thay BHXH là hợp pháp nên bên mua và bên bán đã lợi dụng điều này để thực hiện việc “mua bán” sổ BHXH. Điều này rất khó để cơ quan BHXH có thể phân biệt được trường hợp nào là ủy quyền thật và trường hợp nào là ủy quyền trá hình.
Mua bán sổ BHXH bị xử phạt như thế nào?
Sau khi bán sổ bảo hiểm xã hội, người lao động thường sẽ làm thủ tục xin cấp lại sổ bảo hiểm xã hội bị mất, bị hư hỏng để có thể tiếp tục hưởng lợi. Trường hợp bị cơ quan Bảo hiểm xã hội phát hiện có dấu hiệu trục lợi thì tùy vào mức độ, tính chất của hành vi mà người vi phạm có thể sẽ bị phạt hành chính hoặc bị xử lý hình sự.
* Phạt vi phạm hành chính:
Người lao động thực hiện hành vi trên sẽ bị coi là kê khai hồ sơ không đúng sự thật. Theo đó, theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 39 của Nghị định 28/2020/NĐ-CP, người vi phạm có thể sẽ bị xử lý vi phạm hành chính từ 1.000.000-2.000.000 đồng.
* Xử lý hình sự:
Các cá nhân thực hiện hành vi mua bán sổ bảo hiểm xã hội còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội gian lận bảo hiểm xã hội. Tội phạm này được quy định tại Điều 214 Bộ luật Hình sự.
Theo đó, nếu có hành vi làm sai lệch nội dung hồ sơ bảo hiểm xã hội hoặc lập hồ sơ giả hoặc dùng hồ sơ giả/hồ sơ đã bị làm sai lệch nội dung để lừa dối cơ quan Bảo hiểm xã hội mà chiếm đoạt tiền BHXH từ 10 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng hoặc gây thiệt hại từ 20 triệu đồng đến dưới 200 triệu đồng thì người vi phạm có thể bị phạt tiền từ 20 triệu đồng – 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Đặc biệt, mức phạt cao nhất mà người vi phạm có thể bị phạt là phạt tù từ 05 – 10 năm nếu chiếm đoạt tiền bảo hiểm xã hội từ 500 triệu đồng hoặc gây thiệt hại 500 triệu đồng trở lên.
Rủi ro khi mua bán sổ BHXH
Việc mua bán sổ bảo hiểm xã hội thường núp bóng dưới hình thức “ủy quyền”. Vì vậy, mặc dù có thể thực hiện được trong thực tế nhưng lại tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho cả người bán và người mua sổ BHXH.
* Đối với người bán sổ bảo hiểm xã hội:
Số tiền có được do bán sổ bảo hiểm xã hội sẽ ít hơn so với tiền bảo hiểm xã hội 1 lần mà người này đi rút khi đáp ứng đủ điều kiện.
Mặt khác, do cần tiền gấp nên trong nhiều trường hợp người lao động còn có thể bị ép giá bán, dẫn tới lỗ mất một khoản tiền “kha khá lớn”.
* Đối với người mua sổ bảo hiểm xã hội:
- Bị người bán rút bảo hiểm xã hội 1 lần trước.
Người mua sổ bảo hiểm thường sẽ nhận được sổ bảo hiểm xã hội kèm theo cả văn bản ủy quyền. Tuy nhiên do sổ bảo hiểm xã hội có thể được cấp lại trong trường hợp sổ bảo hiểm xã hội bị mất. Vì vậy, sẽ xảy ra trường hợp người lao động sau khi đã bán sổ bảo hiểm xã hội và nhận tiền thì lại đến cơ quan Bảo hiểm xã hội báo làm mất sổ và xin cấp lại sổ bảo hiểm xã hội mới. Và như vậy, nếu người bán đã tiến hành rút bảo hiểm xã hội trước thì người mua sổ BHXH sẽ không được lĩnh nữa.
- Người bán sổ qua đời trước thời điểm được rút bảo hiểm xã hội 01 lần.
Nếu người bán sổ bảo hiểm xã hội qua đời trước khi người mua làm thủ tục rút bảo hiểm xã hội 1 lần thì cơ quan Bảo hiểm xã hội sẽ giải quyết chế độ tử tuất cho thân nhân của người bán sổ bảo hiểm xã hội. Mà cơ quan Bảo hiểm xã hội sẽ không chi trả bảo hiểm xã hội 01 lần theo giấy tờ ủy quyền mà trước đó mà người mua và người bán đã ký.
Theo đó, người mua sẽ có thể bị mất trắng tiền mà mình đã bỏ ra để mua lại sổ bảo hiểm xã hội.
Trên đây là quy định pháp luật về việc mua bán sổ BHXH bị phạt như thế nào, trường hợp quý bạn đọc có bất kỳ thắc mắc gì về bảo hiểm xã hội cần được giải đáp, vui lòng để lại thông tin dưới bài viết này hoặc liên hệ Tổng đài tư vấn pháp luật 1900.6518 của công ty Luật Hùng Sơn để được hỗ trợ.
Lĩnh vực chuyên môn: Sở Hữu Trí Tuệ, Hợp Đồng, Tư Vấn Đầu Tư, Quản Trị Doanh Nghiệp.
- Thủ tục làm sổ đỏ mới nhất 2023: Cần giấy tờ gì? Chi phí bao nhiêu? - 11/09/2023
- Đăng ký mã vạch sản phẩm mới nhất năm 2023 - 10/09/2023
- Thủ tục đăng ký website với bộ công thương mới nhất - 10/09/2023
