Tài sản bảo đảm là gì? Bạn đã hiểu đúng và rõ về tài sản bảo đảm cũng như các quy định về tài sản bảo đảm? Hãy cùng Luật Hùng Sơn tìm hiểu về vấn đề này ở bài viết dưới đây.
Tài sản bảo đảm là gì?
Tài sản bảo đảm là tài sản mà bên bảo đảm dùng để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ dân sự đối với bên nhận bảo đảm, được tồn tại dưới 3 hình thức mà khách hàng có thể dùng để vay thế chấp là vật hiện hữu, giấy tờ có giá trị và quyền tài sản.
Điều kiện của tài sản bảo đảm
Tài sản bảo đảm phải đảm bảo những điều kiện sau đây:
- Tài sản bảo đảm phải thuộc quyền sở hữu của bên bảo đảm trừ trường hợp cầm giữ tài sản và bảo lưu quyền sở hữu.
- Tài sản có thể được mô tả chung nhưng phải xác định được
- Giá trị của tài sản bảo đảm so với giá trị của nghĩa vụ được bảo đảm có thể lớn hơn, bằng hay nhỏ hơn
- Tài sản bảo đảm có thể là tài sản hiện có hoặc là tài sản được hình thành ở trong tương lai.
Quy định về tài sản bảo đảm theo quy định của Bộ luật Dân sự
Theo Điều 296 Bộ luật dân sự 2015, một tài sản có thể dùng để bảo đảm thực hiện nhiều nghĩa vụ.
- Một tài sản có thể được dùng để bảo đảm thực hiện nhiều nghĩa vụ, nếu có giá trị của tài sản ở thời điểm xác lập giao dịch bảo đảm mà lớn hơn tổng giá trị các nghĩa vụ được bảo đảm, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc có quy định khác của pháp luật.
- Trong trường hợp mà một tài sản được bảo đảm thực hiện nhiều nghĩa vụ thì bên bảo đảm phải thông báo cho bên nhận bảo đảm sau biết được về việc tài sản bảo đảm đó hiện đang được dùng để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ khác. Mỗi một lần thực hiện bảo đảm thì đều cần phải được lập thành văn bản.
- Trong trường hợp phải xử lý tài sản để thực hiện một nghĩa vụ đến hạn thì các nghĩa vụ khác dù chưa đến hạn đều được coi là đến hạn và tất cả các bên cùng nhận bảo đảm đều được quyền tham gia xử lý tài sản đó. Bên nhận bảo đảm đã thông báo về việc xử lý tài sản sẽ có trách nhiệm xử lý tài sản, nếu các bên cùng nhận bảo đảm không có thỏa thuận nào khác. Trong trường hợp các bên muốn tiếp tục thực hiện các nghĩa vụ chưa đến hạn thì có thể thỏa thuận về việc bên bảo đảm dùng tài sản khác để bảo đảm việc thực hiện các nghĩa vụ chưa đến hạn.
Theo Điều 299 Bộ luật dân sự 2015, có thể xử lý tài sản bảo đảm trong các trường hợp sau:
- Đã đến hạn phải thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm mà bên có nghĩa vụ không thực hiện hay thực hiện không đúng nghĩa vụ.
- Bên có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ được bảo đảm trước thời hạn do vi phạm nghĩa vụ đã thỏa thuận hoặc theo quy định pháp luật.
- Trường hợp khác do các bên tự thỏa thuận với nhau hoặc luật có quy định.
Lưu ý khi thế chấp tài sản đảm bảo để vay vốn
Theo Điều 317 Bộ luật dân sự 2015, thế chấp tài sản là việc mà một bên (sau đây gọi là bên thế chấp) dùng tài sản thuộc sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ và không giao tài sản cho bên kia (sau đây gọi là bên nhận thế chấp). Tài sản thế chấp vẫn do bên thế chấp giữ. Các bên cũng có thể thỏa thuận với nhau để giao tài sản thế chấp cho người thứ ba giữ.
Chính vì vậy bên thế chấp tài sản đảm bảo để vay vốn cần lưu ý một số quyền lợi của mình trong thời gian thế chấp tài sản như sau:
- Được khai thác các công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản thế chấp, trừ trường hợp hoa lợi, lợi tức này cũng là tài sản thế chấp theo thỏa thuận.
- Làm tăng giá trị của tài sản thế chấp bằng cách đầu tư.
- Khi nghĩa vụ được bảo đảm bằng tài sản thế chấp chấm dứt hoặc được thay thế bằng biện pháp bảo đảm khác thì có thể nhận lại các giấy tờ liên quan đến tài sản thế chấp do bên nhận thế chấp giữ và tài sản thế chấp do người thứ ba giữ.
- Được bán, thay thế hay trao đổi tài sản thế chấp, nếu tài sản đó là hàng hóa luân chuyển trong quá trình sản xuất, kinh doanh. Trong trường hợp này, quyền yêu cầu bên mua thanh toán tiền, số tiền thu được, tài sản hình thành từ số tiền thu được, tài sản được thay thế hoặc được trao đổi trở thành tài sản thế chấp. Trường hợp mà kho hàng là tài sản thế chấp thì bên thế chấp được quyền thay thế hàng hóa trong kho, nhưng phải bảo đảm giá trị của hàng hóa trong kho đúng như thỏa thuận của các bên.
- Nếu được bên nhận thế chấp đồng ý hoặc theo quy định của luật thì có thể được bán, trao đổi, tặng cho tài sản thế chấp không phải là hàng hóa luân chuyển trong quá trình sản xuất, kinh doanh
- Được cho thuê, cho mượn tài sản thế chấp nhưng phải thông báo cho bên thuê, bên mượn biết về việc tài sản cho thuê, cho mượn này đang được dùng để thế chấp và phải thông báo cho bên nhận thế chấp biết.
Cách xử lý tài sản bảo đảm khi không trả được nợ
Không trả được nợ là đến hạn thực hiện nghĩa vụ trả nợ mà bên có nghĩa vụ trả nợ không thực hiện được nghĩa vụ. Và lúc đó sẽ xử lý tài sản bảo đảm.
Việc xử lý tài sản bảo đảm sẽ được thực hiện theo thỏa thuận của các bên.
Theo quy định của Bộ luật dân sự 2015, có thể lựa chọn một trong bốn phương thức xử lý tài sản bảo đảm như sau: bán tài sản bảo đảm; nhận tài sản bảo đảm; nhận các khoản tiền hoặc tài sản khác từ bên thứ ba; bán đấu giá tài sản.
Trong trường hợp tài sản bảo đảm được dùng để đảm bảo thực hiện một nghĩa vụ thì việc xử lý tài sản đó được thực hiện theo thỏa thuận giữa bên bảo đảm và bên nhận bảo đảm; tài sản bảo đảm sẽ được bán đấu giá theo quy định của pháp luật nếu không có thoả thuận.
Trong trường hợp mà tài sản bảo đảm được dùng để đảm bảo thực hiện cho nhiều nghĩa vụ thì việc xử lý tài sản đó sẽ theo thỏa thuận của bên bảo đảm và các bên cùng nhận bảo đảm; nếu không có thỏa thuận hoặc các bên không thoả thuận được với nhau thì tài sản này sẽ được bán đấu giá theo quy định của pháp luật.
Việc xử lý tài sản bảo đảm phải khách quan, công khai, minh bạch, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia giao dịch bảo đảm và các cá nhân, tổ chức có liên quan. Trong trường hợp bên bảo đảm dùng nhiều tài sản khác nhau để bảo đảm cho nghĩa vụ trả nợ vay thì bên nhận bảo đảm chỉ được xử lý số tài sản cần thiết tương ứng với giá trị của nghĩa vụ được bảo đảm khi xử lý tài sản bảo đảm; nếu bên nhận bảo đảm xử lý quá số tài sản cần thiết và gây ra thiệt hại cho bên bảo đảm thì phải bồi thường thiệt hại cho bên bảo đảm.
Trong thực tế, khi giao kết hợp đồng bảo đảm thì các bên thường thoả thuận và xác định trong nội dung của hợp đồng về phương thức xử lý tài sản bảo đảm. Tuy nhiên, mặc dù đã có thỏa thuận nhưng nếu bên bảo đảm thiếu thiện chí thì việc xử lý tài sản bảo đảm cũng rất khó thực hiện. Vì vậy, để có thể xử lý được tài sản, các bên thường phải có thoả thuận về các vấn đề liên quan đến việc xử lý đó như bàn giao tài sản, thực hiện thủ tục chuyển quyền sở hữu tài sản v.v. Trong trường hợp này mà bên bảo đảm không thiện chí để cùng bên nhận bảo đảm thực hiện các vấn đề liên quan trên thì bên nhận bảo đảm cũng hầu như không thể xử lý tài sản được.
Hy vọng bài viết trên sẽ mang đến cho mọi người những thông tin hữu ích. Mọi thắc mắc về tài sản bảo đảm vui lòng liên hệ đến số Hotline: 1900 6518 của Luật Hùng Sơn để giải đáp.
Lĩnh vực chuyên môn: Sở Hữu Trí Tuệ, Hợp Đồng, Tư Vấn Đầu Tư, Quản Trị Doanh Nghiệp.
- Mẫu hợp đồng thuê KOLs Mới Nhất 2023 - 06/03/2023
- Đăng ký mã vạch sản phẩm mới nhất năm 2023 - 23/02/2023
- Thủ tục đăng ký website với bộ công thương mới nhất - 23/02/2023
