Thị trường cá cược bóng đá quốc tế là một thị trường luôn được nhiều người quan tâm cả ở Việt Nam và trên toàn thế giới. Cá cược bóng đá đã được hợp pháp hóa tại nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam. Nghị định số 06/2017/NĐ-CP do Chính phủ ban hành quy định công dân Việt Nam có thể cá cược bóng đá từ năm 2017. Tuy vậy, do còn một số bất cập nên trên thực tế hoạt động cá cược bóng đá hợp pháp vẫn chưa được chính thức thực hiện.
Chính vì vậy, Bộ Tài Chính đã trình Chính phủ Dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định số 06/2017/NĐ-CP để giải quyết những bất cập còn tồn tại, hướng đến tương lai có thể thực hiện được ngành kinh doanh cá cược bóng đá quốc tế tại Việt Nam.
Để giải quyết các vấn đề còn tồn tại, Dự thảo nghị định sửa đổi Nghị định số 06/2017/NĐ-CP có thay đổi về các nội dung như sau:
Về các trận đấu, giải thi đấu được lựa chọn làm căn cứ kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế (khoản 2 Điều 6)
Trận đấu, giải thi đấu được lựa chọn làm căn cứ kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế là các trận đấu, giải thi đấu bóng đá quốc tế được Liên đoàn bóng đá quốc tế (FIFA) hoặc các liên đoàn bóng đá là thành viên của FIFA tổ chức thay vì Liên đoàn bóng đá quốc tế (FIFA) công bố, phê chuẩn. Từ sự thay đổi nội dung này cho thấy phạm vi lựa chọn các trận đấu, giải thi đấu đã được mở rộng hơn nhiều so với trước đây.
Trong thời gian thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế, danh mục các trận đấu, giải thi đấu bóng đá quốc tế được lựa chọn làm căn cứ kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế quy định rõ rang tại Phụ lục. Theo đó danh mục các trận đấu, giải thi đấu là các trận đấu, giải thi đấu mang tính thường xuyên, có tính công khai, minh bạch cao, được đông đảo người hâm mộ theo dõi. Cụ thể, danh mục 27 giải đấu được phép kinh doanh đặt cược tại VN gồm vòng loại và vòng chung kết FIFA World Cup nam – nữ, UEFA Euro, UEFA Champions League, AFC Champions League, AFC Cup, Copa America… và quan trọng nhất là 5 giải đấu lớn La Liga, Serie A, Bundesliga, Ligue 1, EPL được phép kinh doanh đặt cược tại Việt Nam.
Dự thảo bổ sung thêm nội dung: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công bố danh mục các trận đấu, giải thi đấu bóng đá quốc tế được lựa chọn làm căn cứ kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế sau thời gian thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế (nếu có). Điều này cho thấy danh mục các trận đấu, giải thi đấu bóng đá quốc tế luôn luôn được công bố rõ ràng cụ thể để người chơi có thể tiện theo dõi.
Về điều kiện và lựa chọn doanh nghiệp tổ chức thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế (khoản 2 Điều 38)
Điều kiện doanh nghiệp tổ chức thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế:
Vốn điều lệ tối thiểu giữ nguyên ở mức từ 1.000 tỷ đồng (một nghìn tỷ đồng)
Dự thảo quy định cụ thể những nội dung, yêu cầu doanh nghiệp cần phải thực hiện tại phương án kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế để doanh nghiệp có đầy đủ thông tin rõ ràng, minh bạch khi lập hồ sơ dự thầu và xây dựng các thang điểm chấm thầu. Doanh nghiệp cần nêu rõ các nội dung về: Mô hình tổ chức của doanh nghiệp, Phương án tổ chức thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế, Phương án tài chính trong 05 năm thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế, Bố trí nhân sự dự kiến tại doanh nghiệp đặt cược bóng đá.
Doanh nghiệp đề xuất đóng góp cho ngân sách nhà nước ngoài các nghĩa vụ nộp thuế theo quy định của pháp luật. Từ đó có thể đánh giá hồ sơ dự thầu của doanh nghiệp theo phương pháp lợi ích xã hội, lợi ích nhà nước quy định tại Điều 58 Luật đấu thầu, theo đó doanh nghiệp đề xuất nộp NSNN cao nhất và phù hợp với phương án đầu tư, phương án kinh doanh được xem xét, lựa chọn.
Về lựa chọn doanh nghiệp tổ chức thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế
Chính phủ cho phép 01 doanh nghiệp được phép tổ chức thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế. Thời gian thí điểm là 05 năm kể từ ngày doanh nghiệp được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế. Sau thời gian thí điểm này, Chính phủ sẽ tổng kết, đánh giá để quyết định việc tiếp tục cho phép thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế hoặc không.
Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tổ chức đấu thầu lựa chọn doanh nghiệp tổ chức thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế. Quy định cụ thể về việc hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước theo phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ; Quy trình cụ thể để triển khai thực hiện.
Các quy định cụ thể về quy trình đấu thầu lựa chọn doanh nghiệp và bổ sung những nội dung quy định về phương pháp để có thể chấm điểm và lựa chọn doanh nghiệp nhằm đảm bảo nguyên tắc lựa chọn doanh nghiệp theo đúng các điều kiện theo luật định.
Về phân phối vé đặt cược (điều 13)
Điều kiện để được phép phân phối vé qua điện thoại:
Từ thực tiễn áp dụng các hình thức phân phối tương tự Bộ tài chính bổ sung thêm một số điều kiện để Doanh nghiệp được thực hiện phương thức phân phối này như sau:
- Sau 01 năm thực hiện phương thức phân phối vé đặt cược thông qua thiết bị đầu cuối, kể từ ngày bắt đầu kinh doanh;
- Đáp ứng điều kiện về kỹ thuật hệ thống đặt cược quy định;
- Được quy định cụ thể tại Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh đặt cược.
Địa bàn kinh doanh đặt cược:
Địa bàn kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế bằng phương thức phân phối vé đặt cược thông qua thiết bị đầu cuối đã được quy định cụ thể bao gồm 20 tỉnh, thành phố như sau: TP Hà Nội, TP Hải Phòng, TP Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh, TP Cần Thơ, tỉnh Quảng Ninh, tỉnh Khánh Hòa, tỉnh Đắk Lắk, tỉnh Bình Dương, tỉnh An Giang, tỉnh Kiên Giang, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, tỉnh Nam Định, tỉnh Thanh Hóa, tỉnh Nghệ An, tỉnh Thừa Thiên Huế, tỉnh Đồng Nai, tỉnh Long An, tỉnh Tây Ninh và tỉnh Tiền Giang trong năm đầu tiên tổ chức thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế.
Dự thảo có bổ sung thêm quy định về địa bàn kính doanh đặt cược bóng đá quốc tế kể từ năm thứ hai tổ chức thí điểm, Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tư pháp, Bộ Công an trình Thủ tướng Chính phủ quyết định việc mở rộng địa bàn kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế bằng phương thức phân phối vé đặt cược thông qua thiết bị đầu cuối tại một số tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương để thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế.
Về tài khoản tham gia đặt cược của người chơi (Điều 17)
Khi đăng ký tài khoản tham gia đặt cược, người chơi có trách nhiệm khai báo thông tin Số chứng minh nhân dân hoặc số thẻ căn cước công dân hoặc số hộ chiếu (đối với người nước ngoài), ngày cấp, nơi cấp. Quy định này nhằm phù hợp với Luật căn cước công dân. Kể từ ngày 01/01/2020, cơ quan công an chỉ cấp thẻ căn cước công dân và đang xây dựng lộ trình để chuyển toàn bộ chứng minh nhân dân sang thẻ căn cước công dân trên phạm vi cả nước.
Hoạt động thanh toán tiền mua vé đặt cược thông qua điện thoại của người chơi có thể thực hiện qua Tài khoản mở tại các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt hoặc tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán theo quy định của pháp luật về thanh toán không dùng tiền mặt. Cùng với sự phát triển của công nghệ và phương tiện thanh toán điện tử thời gian gần đây, quy định người chơi có thể lựa chọn liên kết mở tài khoản ngân hàng, mở dịch vụ trung gian thanh toán (ví điện tử), doanh nghiệp viễn thông (tài khoản điện thoại trả trước) là phù hợp và cần thiết.
Về giới hạn mức tham gia đặt cược (Điều 8)
Quy định về giới hạn mức tham gia đặt cược được giữ nguyên: mức đặt cược tối thiểu cho 01 lần đặt cược là 10.000 đồng, mức đặt cược tối đa mỗi người chơi trong 01 ngày cho từng sản phẩm đặt cược tại 01 doanh nghiệp là 1.000.000 đồng.
Trong trường hợp có điều chỉnh các mức giới hạn tham gia đặt cược, để tránh phát sinh thêm thủ tục hành chính khi phải trình Chính phủ điều chỉnh các mức giới hạn tham gia đặt cược, Bộ Tài chính trình Chính phủ theo hướng: Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành trình Thủ tướng Chính phủ quyết định điều chỉnh mức đặt cược tối thiểu và mức đặt cược tối đa trong từng thời kỳ.
Về thời điểm kết thúc nhận đặt cược
Đối với đặt cược bóng đá quốc tế: Thời điểm bắt đầu nhận đặt cược kể từ khi Ban tổ chức sự kiện công bố lịch, địa điểm thi đấu và thời điểm kết thúc nhận đặt cược phải đảm bảo kết thúc trước khi sự kiện đặt cược đó kết thúc.
Quy định này được đặt ra thay thế cho quy định thời điểm kết thúc nhận đặt cược tối thiểu là 05 phút trước khi sự kiện đặt cược đó kết thúc. Căn cứ để thay đổi quy định: từ thông tin trước trận đấu, diễn biến các sự kiện của trận đấu bóng đá, người chơi thường đưa ra quyết định đặt cược vào những thời điểm cuối cùng trước khi cuộc đua ngựa, đua chó bắt đầu hoặc trước khi trận đấu bóng đá kết thúc.
Ngoài những thay đổi nêu trên Bộ Tài chính vẫn giữ nguyên một số quy định trong đó có quy định về độ tuổi tối thiểu của người chơi là 21 tuổi và có đầy đủ năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật. Vì cho rằng, với độ tuổi này người chơi đã có nhận thức, tự chủ được tài chính.
Lợi ích và sự cấp thiết của các quy định về hoạt động kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế được nêu rõ trong ý kiến của một số chuyên gia như sau:
TS Lê Đăng Doanh (chuyên gia kinh tế): Nên hiện thực hóa việc đặt cược thể thao. Bởi nếu không thừa nhận thì việc cá cược cũng đã diễn ra và phát sinh nhiều tiêu cực vì chưa được hợp pháp hóa nó.
Càng không chính thống thì càng có nhiều tiêu cực, vấn nạn rửa tiền càng khó kiểm soát. Một khi thực tế đã diễn ra mà mình cứ cố tình lờ đi, điều này cũng không giúp ích được gì về mặt quản lý xã hội.
Vấn đề cần đặt ra ở đây là cần có những quy định chặt chẽ của pháp luật để dựa vào đó các cơ quan chức năng mới tiến hành kiểm tra, giám sát, quản lý. Qua đó, nhà điều hành sẽ nắm bắt rõ thông tin của doanh nghiệp tham gia đầu tư lẫn người chơi nhằm tránh được các hiện tượng tiêu cực từ loại hình hoạt động này như rửa tiền, lừa đảo, tín dụng đen… Quản lý chặt chẽ bao giờ cũng có lợi hơn là cứ để cho những hoạt động cá độ diễn ra âm thầm ngoài vòng pháp luật.
Dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 06/2017 sẽ khắc phục, đưa loại hình này vào quản lý tốt hơn.
Trên thế giới có nhiều nước đã chấp nhận hợp thức hóa hình thức cá độ, ngay như ở Macau – thành phố này phát triển chỉ vì để phục vụ cho người tham gia đánh bạc nhưng vấn đề an ninh trật tự xã hội lại được bảo đảm rất tốt”.
Ông Nguyễn Sơn Hải, Phó Tổng giám đốc VNPT Media, cho rằng, chúng ta có đã nền kinh tế số thì cũng có giải trí số. Xu hướng đặt cược qua Internet là tất yếu và với nền tảng công nghệ hiện nay, các nhà mạng hoàn toàn có thể quản lý được hoạt động đặt cược qua internet.
Theo chuyên gia tài chính Cấn Văn Lực, cơ quan quản lý cần từ bỏ tư duy, cái gì không quản được thì cấm mà nên tự nâng mình lên để thích nghi với sự phát triển của xã hội. Nếu Việt Nam vẫn chưa cho phép đặt cược qua internet, khi công nghiệp 4.0 bùng nổ, kinh tế chia sẻ phát triển, kinh tế số được ứng dụng, rồi công nghệ 5G phổ biến, sẽ nảy sinh nhiều chiêu trò lách luật, dẫn đến khó có thể quản lý được. Các chính sách ban hành ra ngay lập tức đã trở thành lạc hậu và không phù hợp với thực tế.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng biên tập Tạp chí Nhà đầu tư, nhận xét, so với nhiều nước trong khu vực, doanh số trên thị trường vui chơi giải trí có thưởng tại Việt Nam vẫn còn hết sức nhỏ bé. Trong khi đây là lĩnh vực có dư địa phát triển lớn. Nếu được khai thác tốt có thể đóng góp cho nhà nước nhiều tỷ USD mỗi năm. Với số tiền đặt cược bóng đá bất hợp pháp 10 tỷ USD/năm, chỉ cần thu thuế khoảng 20% thì đã có 2 tỷ USD, tương đương với đóng góp ngân sách của toàn ngành rượu bia nước giải khát mỗi năm. Đồng thời tránh “chảy máu” ngoại tệ qua các ổ cá cược đen bất hợp pháp và qua việc người Việt Nam chơi ở nước ngoài.
Theo ông Nguyễn Mại – Chủ tịch VAFIE, kinh doanh cá cược có mặt tốt, mặt xấu, nếu không được thừa nhận người chơi vẫn rất nhiều và không được kiểm soát nên cái xấu dễ hoành hành. Nếu Việt Nam nhìn thấy mặt tích cực, như thu thuế, quản lý được người chơi, giờ chơi và cách chơi thì số tiền thu thuế từ cả chục tỷ USD doanh thu mỗi năm là rất lớn.
