Đầu tư công là một khái niệm thường xuyên xuất hiện trong đời sống. Tuy nhiên hiện nay không phải ai cũng có thể hiểu rõ về đầu tư công là gì, đầu tư công tiếng anh là gì, đặc điểm, đối tượng cũng như những nguyên tắc trong hoạt động đầu tư công. Thấu hiểu điều đó, Luật Hùng Sơn sẽ giúp quý độc giả nắm rõ hơn về đầu tư công là gì? cũng như các vấn đề pháp lý xung quanh nó.
Đầu tư công là gì?
Khái niệm đầu tư công là gì được quy định tại khoản 15 Điều 4 của Luật đầu tư công năm 2019. Theo đó, đầu tư công là hoạt động đầu tư của Nhà nước vào các dự án, chương trình và đối tượng đầu tư công khác theo quy định của Luật này.
Đầu tư công dịch sang tiếng Anh là gì?
Đầu tư công dịch sang tiếng Anh là public investment.
Căn cứ pháp lý về đầu tư công?
Đầu tư công được quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật sau:
- Luật đầu tư công năm 2019
- Thông tư 82/2017/TT-BTC
Đặc điểm đầu tư công là gì?
Hoạt động đầu tư công bao gồm:
- Lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư;
- Lập, thẩm định, quyết định dự án, chương trình đầu tư công;
- Lập, thẩm định, phê duyệt, giao và triển khai thực hiện các kế hoạch, dự án đầu tư công;
- Quản lý, sử dụng vốn đầu tư công;
- Nghiệm thu và bàn giao chương trình, thực hiện quyết toán dự án đầu tư công;
- Theo dõi, đánh giá, kiểm tra và thanh tra chương trình, kế hoạch, dự án đầu tư công
Mục tiêu của đầu tư công là nhằm tạo mới, củng cố, nâng cấp năng lực hoạt động của nền kinh tế thông qua giá tăng giá trị của các tài sản công.
Đối tượng đầu tư công
Có 06 đối tượng đầu tư công. cụ thể được liệt kê sau đây:
- Đầu tư dự án, chương trình kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội.
Trong trường hợp thật sự cần thiết phải tách riêng việc hỗ trợ, bồi thường, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành một dự án độc lập. Đối với dự án quan trọng của quốc gia do Quốc hội xem xét và quyết định. Đối với dự án nhóm A do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, Thủ tướng Chính phủ xem xét và quyết định theo thẩm quyền.
Việc tách riêng thành dự án độc lập được thực hiện khi phê duyệt chủ trương đầu tư dự án nhóm A, dự án quan trọng của quốc gia.
- Đầu tư phục vụ hoạt động của đơn vị sự nghiệp, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị và tổ chức chính trị – xã hội.
- Đầu tư và hỗ trợ dịch vụ phúc lợi xã hội, dịch vụ công ích và hoạt động cung cấp sản phẩm.
- Đầu tư của Nhà nước khi tham gia thực hiện dự án theo phương thức đối tác công tư.
- Đầu tư lập, thẩm định, phê duyệt hoặc quyết định, công bố và điều chỉnh quy hoạch theo các quy định của pháp luật về lĩnh vực quy hoạch.
- Cấp vốn điều lệ cho các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, các ngân hàng chính sách; cấp bù lãi suất tín dụng ưu đãi, phí quản lý;
Hỗ trợ đầu tư cho những đối tượng khác theo như Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Một số quy định về đầu tư công hiện nay
Để tránh thất thoát ngân sách nhà nước, kiểm soát và hạn chế sai phạm trong đầu tư công, Luật đã quy định rõ về nội dung quản lý nhà nước về đầu tư công như sau:
- Ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật quy định về đầu tư công.
- Xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, chiến lược, kế hoạch, giải pháp, quy hoạch, chính sách đầu tư công.
- Theo dõi, cung cấp những thông tin về việc quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.
- Đánh giá hiệu quả của việc đầu tư công; thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ kế hoạch, quy hoạch đầu tư công, việc thực hiện các quy định của pháp luật liên quan đến đầu tư công.
- Xử lý vi phạm, giải quyết tố cáo, khiếu nại của cá nhân, tổ chức liên quan đến hoạt động đầu tư công.
- Khen thưởng tổ chức, cơ quan, đơn vị và các cá nhân có những thành tích trong hoạt động đầu tư công.
- Thực hiện hợp tác quốc tế về đầu tư công.
Nguyên tắc quản lý đầu tư công
Nguyên tắc quản lý đầu tư công được ghi nhận và quy định tại điều 12 Luật đầu tư công năm 2019. Cụ thể như sau:
- Tuân thủ các quy định của pháp luật về việc quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.
- Phù hợp với kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 05 năm chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của đất nước và quy hoạch có liên quan theo như quy định của pháp luật về quy hoạch
- Thực hiện đúng những quyền hạn và trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, cá nhân, tổ chức có liên quan đến quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.
- Quản lý việc sử dụng vốn đầu tư công theo như đúng luật quy định đối với từng nguồn vốn; bảo đảm đầu tư đồng bộ, tập trung, chất lượng, hiệu quả, tiết kiệm và khả năng cân đối nguồn lực; không để lãng phí, thất thoát.
- Bảo đảm minh bạch và công khai trong hoạt động đầu tư công.
Nguồn vốn đầu tư công
Nguồn vốn đầu tư công được quy định tại Điều 2 của Thông tư 82/2017/TT-BTC theo đó, các nguồn vốn đầu tư công là gì theo quy định tại Luật Ngân sách nhà nước và Luật Đầu tư công bao gồm:
- Vốn từ nguồn thu được để lại cho việc đầu tư nhưng chưa đưa vào để cân đối ngân sách nhà nước.
- Nguồn vốn đầu tư công từ ngân sách nhà nước, trong đó:
a) Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn trong nước, bao gồm cả vốn đầu tư từ xổ số kiến thiết, từ nguồn thu tiền sử dụng đất và các nguồn vốn khác mà thuộc ngân sách nhà nước (nếu có).
b) Vốn trái phiếu Chính phủ.
c) Vốn đầu tư từ nguồn bội chi ngân sách địa phương.
d) Vốn công trái quốc gia.
e) Vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài và vốn hỗ trợ chính thức ODA.
- Vốn tín dụng dùng để đầu tư phát triển của Nhà nước do Ngân hàng Chính sách xã hội và Ngân hàng phát triển Việt Nam cho vay để đầu tư những dự án thuộc đối tượng vay vốn tín dụng chính sách xã hội và tín dụng đầu tư.
Các hành vi bị cấm trong đầu tư công
Các hành vi bị cấm trong đầu tư công được quy định chi tiết tại điều 16 Luật đầu tư công năm 2019. Theo đó, bao gồm những hành vi sau đây:
Thứ nhất, Quyết định chủ trương đầu tư không phù hợp với quy hoạch, chiến lược, kế hoạch; không đúng thủ tục, không đúng trình tự theo quy định của pháp luật; không đúng thẩm quyền; không cân đối được với nguồn vốn đầu tư.
Thứ hai, Quyết định đầu tư dự án, chương trình không đúng với chủ trương đầu tư đã được cấp có thẩm quyền quyết định hoặc khi chưa được cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư. Quyết định điều chỉnh tổng mức đầu tư của dự án, tổng vốn đầu tư của chương trình trái với quy định của pháp luật về đầu tư công.
Thứ ba, Lợi dụng quyền hạn, chức vụ để vụ lợi, chiếm đoạt, tham nhũng trong quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.
Thứ tư, chủ đầu tư, chủ chương trình thông đồng với tổ chức tư vấn dẫn tới quyết định đầu tư dự án, chương trình, quyết định chủ trương đầu tư gây lãng phí, thất thoát tài nguyên của quốc gia, vốn, tài sản của Nhà nước; xâm phạm, làm tổn hại lợi ích của cộng đồng và của công dân.
Thứ năm, nhận, đưa, môi giới hối lộ.
Thứ sáu, Yêu cầu cá nhân, tổ chức tự bỏ vốn đầu tư khi dự án, chương trình chưa được phê duyệt, chưa được quyết định chủ trương đầu tư hoặc chưa được bố trí vốn kế hoạch, gây nợ đọng xây dựng cơ bản.
Thứ bảy, Sử dụng vốn đầu tư công không đúng đối tượng, không đúng mục đích, vượt định mức, tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật.
Thứ tám, làm sai lệch, làm giả thông tin, tài liệu, hồ sơ liên quan đến quyết định đầu tư, quyết định chủ trương đầu tư, triển khai thực hiện dự án, chương trình.
Thứ chín, Cố ý cung cấp, báo cáo thông tin không trung thực, không đúng, không khách quan ảnh hưởng đến việc thẩm định, lập, quyết định chương trình, kế hoạch, dự án, đánh giá, theo dõi, thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm trong triển khai thực hiện chương trình, kế hoạch, dự án.
Thứ mười, Cố ý lừa dối, hủy hoại, che giấu hoặc lưu giữ không đầy đủ chứng từ, tài liệu, hồ sơ liên quan đến quyết định đầu tư, quyết định chủ trương đầu tư, triển khai thực hiện dự án, chương trình.
Mười một, Cản trở việc phát hiện hành vi vi phạm pháp luật về đầu tư công.
Trên đây là chia sẻ của Luật Hùng Sơn về vấn đề liên quan đến đầu tư công là gì, nguyên tắc, nguồn vốn, những hành vi bị cấm trong đầu tư công. Hy vọng với những thông tin chúng tôi cung cấp về đầu tư công, quý độc giả đã có thể hiểu được cơ bản về vấn đề này. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ hotline 19006518 để được các chuyên viên, Luật sư giàu kinh nghiệm của chúng tôi tư vấn và hỗ trợ một cách nhanh chóng và chính xác nhất.
Lĩnh vực chuyên môn: Sở Hữu Trí Tuệ, Hợp Đồng, Tư Vấn Đầu Tư, Quản Trị Doanh Nghiệp.
- Thủ tục làm sổ đỏ mới nhất 2023: Cần giấy tờ gì? Chi phí bao nhiêu? - 11/09/2023
- Đăng ký mã vạch sản phẩm mới nhất năm 2023 - 10/09/2023
- Thủ tục đăng ký website với bộ công thương mới nhất - 10/09/2023
