Tình huống: Anh A có một người bạn rất thân là anh C, khi được hỏi mượn về chiếc xe của mình, anh A đã cho anh B mượn mà không có bất cứ yêu cầu sau đó nào vì anh A tưởng rằng anh B mượn đi công việc sau đó sẽ trả. Nhưng thời gian anh B mượn xe quá lâu, đến khi anh A hỏi thì anh B nói là đã đem đi cầm cố ở tiệm cầm đồ. Anh A yêu cầu anh B phải trả xe cho mình nhưng anh B không đồng ý. Vậy trong trường hợp bạn mượn xe đi cầm cố nhưng khi đòi lại không trả xe này thì phải xử lý như thế nào theo đúng quy định của pháp luật?
1. Cầm cố là gì? Việc mượn xe đi cầm cố như trường hợp trên có bị vô hiệu không?
– Căn cứ theo Điều 309 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về chế định cầm cố tài sản thì cầm cố tài sản (hay còn được gọi là cầm đồ) được hiểu như sau: Cầm cố tài sản là việc mà một bên (bên cầm cố) giao đi tài sản thuộc quyền sở hữu của mình cho một bên khác (bên nhận cầm cố) để đảm bảo cho một nghĩa vụ được thực hiện.
– Như vậy, trong tình huống trên thì cầm cố tài sản hay còn gọi là cầm đồ, anh B đã đem tài sản là chiếc xe ra tiệm cầm đồ với mục đích cầm cố để lấy được tiền (chiếc xe là biện pháp bảo đảm cho việc trả lại số tiền đó). Nhưng vì chiếc xe này là do của anh B đi mượn anh A, nên không thuộc quyền sở hữu của anh B vì thế nên giao dịch dân sự tức giao dịch cầm cố trong trường hợp trên là bị vô hiệu do vi phạm pháp luật.
– Vì vậy, căn cứ theo Điều 131 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự vô hiệu, ở đây là giao dịch cầm cố giữa anh B và chủ tiệm cầm đồ, có thể hiểu như sau:
- Giao dịch dân sự bị vô hiệu sẽ không làm phát sinh hay thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của những bên tham gia giao dịch kể từ thời điểm xác lập giao dịch.
- Khi giao dịch dân sự bị vô hiệu, các bên phải khôi phục lại tình trạng như ban đầu và phải tiến hành hoàn trả lại cho nhau những gì đã nhận được. Nếu như không thể hoàn trả bằng được hiện vật thì phải trị giá được thành tiền để hoàn trả lại.
- Bên ngay tình trong việc thu được hoa lợi, lợi tức phát sinh từ giao dịch đó không cần phải trả lại hoa lợi, lợi tức đó.
- Bên nào có lỗi mà gây ra thiệt hại thì phải bồi thường.
- Việc giải quyết hậu quả do Bộ luật Dân sự năm 2015 hoặc luật khác có liên quan điều chỉnh.
Anh A cần chứng minh được với cơ quan có thẩm quyền giải quyết trường hợp trên rằng chiếc xe đó thực sự là thuộc quyền sở hữu của anh A, cung cấp các giấy tờ cần thiết để cơ quan có thẩm quyền có thể bảo vệ quyền lợi của anh A một cách tốt nhất.
2. Mượn xe đi cầm cố nhưng khi đòi lại không trả có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Trong trường hợp của anh B, thì nếu có đủ các yếu tố cấu thành tội phạm thì anh B có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự căn cứ theo Điều 175 Bộ luật Hình sự năm 2015 về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, anh B có thể bị xử phạt theo quy định cụ thể như sau:
“1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;
b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản…”
Kết luận: Như vậy, việc bạn mượn xe đi cầm cố nhưng khi đòi lại không trả có thể áp dụng các quy định như trên để được bảo vệ quyền lợi và đòi lại tài sản hợp pháp của mình. Trên đây là tư vấn của Công ty Luật Hùng Sơn về vấn đề trong tình huống được nêu, nếu có những thắc mắc hoặc góp ý, vui lòng liên hệ tổng đài tư vấn pháp luật 1900.6518 để được giải đáp.
Lĩnh vực chuyên môn: Sở Hữu Trí Tuệ, Hợp Đồng, Tư Vấn Đầu Tư, Quản Trị Doanh Nghiệp.
- Những số điện thoại không nên nghe mới nhất 2023 - 28/11/2023
- Bị người khác sử dụng hình ảnh để lừa đảo phải làm gì? - 14/11/2023
- Đăng ký mã vạch sản phẩm mới nhất năm 2023 - 05/11/2023
