Tử hình là án phạt nặng nhất trong quy định của luật hình sự Việt Nam, dù các bộ luật hình sự đã qua nhiều các thời kỳ khác nhau tuy nhiên vẫn luôn có quy định về loại hình phạt này. Hình phạt tử hình được áp dụng cho các tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, hình phạt này tước đi quyền được sống của một con người. Vậy tử tù là gì? Quy định pháp luật về tử tù ra sao? Quyền lợi của người bị tử tù là gì? Cùng Luật Hùng Sơn theo dõi bài viết sau để giải đáp khái niệm tử tù là gì.
Cơ sở pháp lý?
- Luật Thi hành án năm 2019;
- Nghị định số 120/2017/ NĐ-CP
- Thông tư số 39/2012/TT-BCA
Tử tù là gì?
Khái niệm tử tù là gì được pháp luật định nghĩa:
Tử tù là người thực hiện hành vi phạm tội đã bị tòa án kết án tử hình và đang bị giam giữ trong trại giam để chờ ngày đưa ra thi hành án.
Quy định pháp luật về quản lý tử tù
Căn cứ Thông tư số 39/2012/TT-BCA có quy định:
Tiếp nhận, quản lý, giam giữ người bị kết án tử hình trong buồng giam
1. Sau khi Tòa án xét xử sơ thẩm và tuyên phạt bị cáo mức án tử hình thì các giám thị trại tạm giam phải làm thủ tục điều chuyển ngay người bị kết án tử hình này vào buồng giam tại khu vực giam những người bị kết án tử hình.
2. Khu vực, buồng giam những người bị kết án tử hình phải bảo đảm yêu cầu quản lý, giam giữ nghiêm ngặt, chặt chẽ 24/24 trong ngày (nếu người bị kết án tử hình là nữ thì phải bố trí cán bộ quản giáo nữ phụ trách). Trường hợp người bị kết án tử hình có biểu hiện tự sát, chống phá, trốn khỏi nơi giam hoặc có hành vi nguy hiểm khác thì có thể bị cùm một chân cả ngày, đêm (24/24 giờ); mỗi tuần sẽ được đổi chân cùm ít nhất một lần; mỗi ngày chỉ được mở cùm chân một lần, mỗi lần không quá mười lăm phút để người bị kết án tử hình làm vệ sinh cá nhân; trước khi mở cùm chân phải có được sự đồng ý của giám thị trại tạm giam; khi cán bộ quản giáo mở cùm chân phải có cán bộ hoặc chiến sĩ vũ trang bảo vệ giám sát chặt chẽ.
3. Mọi sinh hoạt của người bị kết án tử hình đều sẽ được thực hiện trong buồng giam. Trường hợp người bị kết án tử hình tuyệt thực, trại tạm giam phải lập biên bản, làm rõ nguyên nhân, lý do tuyệt thực và thông báo cho Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát nhân dân và Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi trại tạm giam đóng để cùng phối hợp giải quyết.
4. Trường hợp người bị kết án tử hình trốn trại, trại tạm giam phải lập biên bản và thông báo ngay lập tức cho Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát nhân dân và Tòa án nhân dân cấp tỉnh địa chỉ trại tạm giam đóng để biết và phối hợp xử lý; đồng thời, phải chủ trì và phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức truy bắt ngay.
5. Giám thị trại tạm giam phải áp dụng các biện pháp nghiệp vụ và kỹ thuật để chủ động phát hiện, ngăn chặn kịp thời người bị kết án tử hình trốn hoặc tự sát hoặc có hành vi nguy hiểm khác.
Mỗi ngày, cán bộ quản giáo phải kiểm tra người và buồng giam; kiểm tra suốt, móng cùm của người bị kết án tử hình để kịp thời phát hiện, thu giữ những vật cấm được đưa vào buồng giam người bị kết án tử hình. Khi mở cửa buồng giam, mở cùm chân, cán bộ quản giáo phải luôn là người trực tiếp mở và đóng khóa. Phải có sổ theo dõi, kiểm tra người, buồng giam, suốt, móng cùm chân, việc mở, đóng cửa buồng giam người bị kết án tử hình; trong sổ theo dõi phải ghi rõ lại tình trạng buồng giam, cùm, khóa, ngày, giờ, lý do thực hiện các công việc đó, người thực hiện; tình trạng sức khỏe, biểu hiện tâm lý, diễn biến tư tưởng của người bị kết án tử hình và những vấn đề khác liên quan; trong mỗi lần kiểm tra, các thành viên tham gia đều phải ký vào sổ theo dõi. Nếu thông qua theo dõi, kiểm tra, phát hiện có biểu hiện khác thường, phải báo cáo giám thị ngay để có biện pháp xử lý kịp thời.
6. Trường hợp người bị kết án tử hình bị chết, giám thị trại tạm giam phải bảo vệ hiện trường và báo ngay cho Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân cấp tỉnh địa chỉ nơi trại tạm giam đóng để tiến hành các biện pháp theo quy định của pháp luật nhằm xác định nguyên nhân cái chết; đồng thời, thông báo cho thân nhân người chết được biết. Trường hợp người bị chết là người nước ngoài thì giám thị trại tạm giam phải báo cáo lại ngay với thủ trưởng Cơ quan quản lý thi hành án hình sự Bộ Công an để làm thủ tục thông báo cho cơ quan đại diện hoặc lãnh sự của nước mà người đó mang quốc tịch.
Sau khi được Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh nơi trại tạm giam đóng đồng ý, trại tạm giam sẽ tổ chức mai táng cho người chết theo quy định chung. Trường hợp người thân của người chết có đơn đề nghị xin nhận tử thi về mai táng và tự chịu các chi phí (phải có cam kết bảo đảm an ninh, trật tự, vệ sinh môi trường và có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã) thì Thủ trưởng Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh hoặc Thủ trưởng đơn vị trực tiếp quản lý trại tạm giam (thuộc Bộ) có thể xem xét cho họ mang nhận tử thi về mai táng. Việc giao, nhận tử thi phải được lập biên bản đầy đủ.
Quản lý, giám sát người bị kết án tử hình khám, chữa bệnh
Trường hợp người bị kết án tử hình bị bệnh, cán bộ y tế trại tạm giam phải thăm khám và điều trị cho họ, nếu vượt quá khả năng điều trị của y tế trại tạm giam, cần phải cấp cứu, khám và chữa bệnh ngay thì giám thị trại tạm giam phải báo cáo Thủ trưởng đơn vị trực tiếp quản lý trại tạm giam và Tổng cục Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp để chỉ đạo, đồng thời làm các thủ tục chuyển họ đến cơ sở khám chữa bệnh của Nhà nước để khám, điều trị, sau đó thông báo cho Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp và Tòa án nhân dân nơi đã tuyên án tử hình để biết. Trong quá trình đưa đi bệnh viện khám và điều trị, người bị kết án tử hình phải bị cùm chân, có buồng riêng để điều trị, phải được tổ chức quản lý, giám sát thật nghiêm ngặt, chặt chẽ.
Quản lý, giám sát người bị kết án tử hình gặp thân nhân
Người bị kết án tử hình sẽ được gặp thân nhân theo quy định (trừ trường hợp vi phạm nội quy trại tạm giam). Giám thị trại tạm giam có trách nhiệm tổ chức cho người bị kết án tử hình gặp thân nhân, người thân và phải đảm bảo các yêu cầu sau:
1. Trước khi được gặp thân nhân, cán bộ quản lý giam giữ phải làm tốt công tác tư tưởng, thông báo đầy đủ các quy định về thăm gặp cho người bị kết án tử hình và thân nhân của họ biết và yêu cầu ký cam kết chấp hành nghiêm chỉnh nội quy trại tạm giam cũng như các quy định về việc thăm gặp, nếu vi phạm sẽ bị đình chỉ ngay việc thăm gặp và bị xử lý theo quy định của pháp luật.
2. Người bị kết án tử hình được gặp thân nhân bao gồm: Ông bà (nội, ngoại), bố mẹ đẻ, bố mẹ nuôi hợp pháp, bố mẹ vợ (hoặc chồng), anh chị em ruột, vợ (hoặc chồng), con dâu, con rể, con đẻ, con nuôi hợp pháp. Khi người thân đến thăm gặp người bị kết án tử hình phải có sổ thăm gặp do trại tạm giam cấp hoặc đơn đề nghị được thăm gặp có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú, hoặc cơ quan, đơn vị nơi làm việc, giấy chứng minh nhân dân hoặc giấy tờ tùy thân khác. Người bị kết án tử hình sẽ được gặp không quá năm người là thân nhân trong mỗi lần gặp. Số lần người bị kết án tử hình được gặp thân nhân tùy thuộc vào điều kiện của trại tạm giam và do giám thị trại tạm giam quyết định, nhưng mỗi tháng không quá một lần, mỗi lần không quá một giờ.
Trường hợp thân nhân người bị kết án tử hình là người nước ngoài khi thăm gặp phải có đơn đề nghị (bằng tiếng Việt hoặc tiếng nước ngoài) và được sự đồng ý của Thủ trưởng đơn vị trực tiếp quản lý trại tạm giam, trường hợp đơn viết bằng tiếng nước ngoài thì phải có bản dịch sang tiếng Việt được xác nhận của cơ quan đại diện Ngoại giao hoặc lãnh sự của nước mà người đó mang quốc tịch hoặc cơ quan đại diện của tổ chức quốc tế tại Việt Nam, nơi người đó làm việc.
3. Việc gặp thân nhân của người bị kết án tử hình phải được bảo đảm tuyệt đối an toàn, không để người bị kết án tử hình chạy trốn, tự sát hoặc có các hành vi vi phạm khác. Buồng thăm gặp phải được xây dựng một cách kiên cố, phù hợp với yêu cầu bảo vệ, có vách ngăn cách giữa người bị kết án tử hình với thân nhân và được trang bị các phương tiện nghiệp vụ để theo dõi, giám sát. Trong thời gian gặp thân nhân, người bị kết án tử hình sẽ không được trực tiếp nhận quà, tiền hoặc các đồ vật khác; không được ăn uống, hút thuốc, sử dụng chất kích thích tại buồng thăm gặp. Người bị kết án tử hình phải bị cùm một chân và phải có sự giám sát chặt chẽ của cán bộ trại tạm giam trong suốt quá trình gặp thân nhân.
Kiểm tra đồ tiếp tế, thư của người bị kết án tử hình
- Người bị kết án tử hình được gửi đồ vật, tư trang không sử dụng về cho người thân, gia đình; được nhận quà, tiền lưu ký và những đồ dùng sinh hoạt của thân nhân, gia đình được gửi mỗi tháng không quá hai lần; được nhận, gửi thư nếu được giám thị trại tạm giam đồng ý cho phép.
- Giám thị trại tạm giam phải tổ chức tiếp nhận, kiểm tra chặt chẽ những đồ tiếp tế, đồ vật, thư để có thể phát hiện thu giữ, xử lý đồ vật bị cấm theo quy định. Nếu đồ tiếp tế, đồ vật, thư được phép nhận và gửi theo quy định thì phải giao lại đầy đủ cho người nhận và phải ghi vào sổ theo dõi có ký nhận cụ thể.
Quyền của người bị kết án tử hình
Pháp luật quy định các quyền đối với tử tù theo quy định tại điều 11 Thông tư 39/2012/TT-BCA. Theo đó các quyền của người bị kết án tử hình được pháp luật quy định như sau:
“1. Trại tạm giam phải bảo đảm quyền khiếu nại, tố cáo, quyền kháng cáo, quyền xin ân giảm án tử hình của người bị kết án tử hình theo đúng quy định của pháp luật.
2. Trường hợp người bị kết án tử hình có quyết định ân giảm án tử hình xuống tù chung thân, Giám thị trại tạm giam phải chuyển ngay người đó ra khỏi khu giam người bị kết án tử hình đến khu giam người có án phạt tù đã có quyết định thi hành án phạt tù chờ đưa đi trại giam chấp hành án.
Nếu người bị kết án tử hình có bản án của Tòa phúc thẩm xử xuống tù chung thân hoặc hủy án để điều tra lại vụ án thì giám thị trại tạm giam phải chuyển ngay lập tức người đó ra khỏi khu giam người bị kết án tử hình xuống giam ở khu tạm giam.
3. Khi người bị kết án tử hình có đủ điều kiện được ân giảm, chuyển từ hình phạt tử hình thành tù chung thân theo quy định tại Điều 35 Bộ luật hình sự năm 1999 thì giám thị trại tạm giam phải thông báo ngay bằng văn bản cho Chánh án Tòa án đã xét xử sơ thẩm vụ án biết để giải quyết theo thẩm quyền”.
Trên đây là toàn bộ thông tin của công ty Luật Hùng Sơn về “Tử tù là gì”. Nếu quý khách hàng còn bất kỳ thắc mắc gì cần được giải đáp, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi thông qua Hotline 0964 509 555 hoặc đặt lịch ở văn phòng để được các chuyên viên tư vấn trả lời một cách nhanh gọn và chính xác nhất. Cảm ơn quý khách đã theo dõi bài viết. Trân trọng!
- Mối quan hệ giữa pháp luật và chính trị - 31/05/2023
- Mẫu đơn xin xác nhận địa điểm kinh doanh mới nhất - 31/05/2023
- Tìm hiểu giấy bán xe viết tay có hợp pháp? - 31/05/2023
