Quyền tác giả được bảo hộ từ khi nào? Sáng tạo nghệ thuật đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển văn hóa và xã hội. Để khuyến khích sáng tạo và đảm bảo quyền lợi cho các tác giả, pháp luật quy định về thời hạn bảo hộ quyền tác giả. Hiểu rõ về thời hạn bảo hộ quyền tác giả là điều cần thiết cho cả người sáng tạo và người sử dụng tác phẩm. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về thời hạn bảo hộ quyền tác giả theo quy định của Luật SHTT Việt Nam.
Những quyền tác giả nào được bảo hộ vô thời hạn?
Theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam 2022 , một số quyền tác giả được bảo hộ vô thời hạn là những quyền nhân thân. Bao gồm:
- Quyền đặt tên cho tác phẩm;
- Quyền yêu cầu ghi nhận tác giả:
- Là quyền của tác giả được yêu cầu ghi nhận mình là tác giả của tác phẩm. Quyền này không phụ thuộc vào việc tác phẩm được công bố hay chưa công bố, được sử dụng hay chưa sử dụng.
- Quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, bất khả xâm phạm tác phẩm:
- Là quyền của tác giả được bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa đổi, cắt xén. Hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào. Gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả. Quyền này cũng được bảo hộ vô thời hạn.
Nội dung này được đề cập tại Điều 19, Luật sở hữu trí tuệ năm 2022.
Những quyền tác giả nào được bảo hộ có thời hạn?
Nhóm quyền tác giả bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản.
Trong nhóm quyền nhân thân, chỉ duy nhất quyền công bố tác phẩm. Hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm là quyền có thời hạn. Thời hạn bảo hộ quyền công bố tác phẩm được tính giống như quyền tài sản. Cụ thể:
- Tác phẩm điện ảnh, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng, tác phẩm khuyết danh (Tác phẩm nhóm thứ 1). Có thời hạn bảo hộ là bảy mươi lăm năm, kể từ khi tác phẩm được công bố lần đầu tiên;
- Đối với tác phẩm điện ảnh, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng chưa được công bố trong thời hạn hai mươi lăm năm. Kể từ khi tác phẩm được định hình thì thời hạn bảo hộ là một trăm năm, kể từ khi tác phẩm được định hình;
- Đối với tác phẩm khuyết danh. Khi các thông tin về tác giả xuất hiện thì thời hạn bảo hộ được tính như tính thời hạn đối với các tác phẩm ở nhóm thứ 2.
Cụ thể:
- Đối với các tác phẩm ngoài các tác phẩm Nhóm 1 được đề cập ở trên, có thời hạn bảo hộ là suốt cuộc đời tác giả và năm mươi năm tiếp theo năm tác giả chết. Trường hợp tác phẩm có đồng tác giả thì thời hạn bảo hộ chấm dứt vào năm thứ năm mươi sau năm đồng tác giả cuối cùng chết;
- Thời hạn bảo hộ chấm dứt vào thời điểm 24 giờ ngày 31 tháng 12 của năm chấm dứt thời hạn bảo hộ quyền tác giả.
Ví dụ
Nhà văn Nguyễn Huy Tưởng qua đời vào năm 1980. Các tác phẩm của ông, ví dụ như “Vũ Như Tô”, “Lửa thiêng”, “Rừng U Minh”,… Các quyền tài sản với các tác phẩm này sẽ được bảo hộ đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2030.
Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn qua đời vào năm 2001. Các tác phẩm âm nhạc của ông, ví dụ như “Nhật ký Ðông Hà”, “Diễm xưa”, “Em là hoa cỏ may”,… Nhóm quyền tài sản sẽ được bảo hộ đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2051
Quyền liên quan và thời gian bảo hộ quyền liên quan
Quyền liên quan là những quyền của tổ chức, cá nhân đối với các đối tượng sau:
- Cuộc biểu diễn. Là hoạt động thể hiện tác phẩm trước công chúng bằng lời nói, cử chỉ, động tác, âm thanh, hình ảnh hoặc bằng hình thức khác.
- Bản ghi âm. Là sản phẩm ghi lại âm thanh của cuộc biểu diễn hoặc âm thanh khác.
- Bản ghi hình. Là sản phẩm ghi lại hình ảnh chuyển động của cuộc biểu diễn hoặc hình ảnh khác.
- Chương trình phát sóng. Là chương trình được phát sóng qua mạng lưới truyền thông.
- Tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa. Là tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa để truyền tải đến người sử dụng dịch vụ truyền hình trả tiền.
Thời gian bảo hộ quyền liên quan
Thời gian bảo hộ quyền liên quan được quy định cụ thể như sau:
- Đối với quyền của người biểu diễn. 50 năm, tính từ năm tiếp theo năm cuộc biểu diễn được định hình.
- Đối với quyền của nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình. 50 năm, tính từ ngày thực hiện bản ghi âm, ghi hình.
- Đối với quyền của tổ chức phát sóng. 50 năm, tính từ năm tiếp theo năm chương trình phát sóng được thực hiện.
- Đối với quyền của tác giả tác phẩm chuyển thể. Cùng thời hạn bảo hộ với tác phẩm gốc.
Lưu ý:
- Thời hạn bảo hộ quyền liên quan bắt đầu từ ngày thực hiện đối tượng bảo hộ quyền liên quan.
- Thời hạn bảo hộ quyền liên quan chấm dứt vào thời điểm 24 giờ ngày 31 tháng 12 của năm chấm dứt thời hạn bảo hộ.
Ví dụ
Một ca sĩ biểu diễn một bài hát vào năm 2023. Quyền của người biểu diễn đối với cuộc biểu diễn này sẽ được bảo hộ trong 50 năm. Tính từ năm 2024, tức là đến năm 2074.
Một công ty sản xuất bản ghi âm ghi lại cuộc biểu diễn của ca sĩ trên vào năm 2024. Quyền của nhà sản xuất bản ghi âm đối với bản ghi âm này sẽ được bảo hộ trong 50 năm. Tính từ năm 2024, tức là đến năm 2074.
Một đài truyền hình phát sóng cuộc biểu diễn của ca sĩ trên vào năm 2024. Quyền của tổ chức phát sóng đối với chương trình phát sóng này sẽ được bảo hộ trong 50 năm. Tính từ năm 2025, tức là đến năm 2075.
Thời hạn bảo hộ quyền tác giả là một vấn đề quan trọng đối với cả tác giả, chủ sở hữu tác phẩm và người sử dụng tác phẩm. Việc hiểu rõ về thời hạn bảo hộ quyền tác giả sẽ giúp tác giả sử dụng quyền lợi của mình một cách hiệu quả. Và người sử dụng tác phẩm sử dụng tác phẩm một cách hợp pháp.
Để được tư vấn chi tiết hoặc hỗ trợ các vấn đề pháp luật khác, vui lòng liên hệ tổng đài 1900 6518 để được hỗ trợ nhanh chóng.
