Trong quá trình đấu thầu, việc lựa chọn nhà thầu là bước vô cùng quan trọng quyết định đến sự thành công của dự án. Theo quy định của pháp luật hiện hành, có nhiều hình thức lựa chọn nhà thầu. Vì vậy, nhà đầu tư cần cân nhắc lựa chọn sao cho phù hợp. Trong bài viết này, Luật Hùng Sơn sẽ giới thiệu các hình thức lựa chọn nhà thầu theo quy định của pháp luật hiện hành.
Hình thức lựa chọn nhà thầu được quy định tại Luật Đấu thầu. Theo đó, có 07 hình thức lựa chọn nhà thầu chủ yếu, cụ thể như sau:
1. Hình thức đấu thầu rộng rãi
Đấu thầu rộng rãi là hình thức đấu thầu không hạn chế số lượng nhà thầu có thể tham dự. Trong hình thức đấu thầu rộng rãi, bên mời thầu phải thông báo công khai về thời gian dự thầu và các điều kiện trên phương tiện thông tin đại chúng trước khi tiến hành phát hành hồ sơ mời thầu. Ưu điểm nổi bật nhất của hình thức đấu thầu này là tính cạnh tranh giữa các nhà thầu cao, kích thích được nhà đầu tư thường xuyên nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường, minh bạch, hạn chế tiêu cực trong đấu thầu, từ đó tìm ra được nhà thầu có năng lực tốt nhất, giá thành hợp lý nhất và có thể đem lại hiệu quả cao nhất.
2. Hình thức đấu thầu hạn chế
Đấu thầu hạn chế là hình thức đấu thầu được áp dụng cho các trường hợp gói thầu yêu cầu cao về kỹ thuật, hoặc kỹ thuật có tính đặc thù mà chỉ một số nhà đầu tư mới có thể đáp ứng yêu cầu. Danh sách nhà thầu được mời đấu thầu hạn chế được gọi là Danh sách ngắn, danh sách này gồm ít nhất 03 nhà thầu có đủ kinh nghiệm, năng lực đáp ứng yêu cầu. Danh sách các nhà thầu phải được các cấp có thẩm quyền phê duyệt và công bố công khai.
3. Hình thức chỉ định thầu
Chỉ định thầu được áp dụng trong các trường hợp sau:
- Gói thầu cần thực hiện ngay để khắc phục hậu quả do sự cố bất khả kháng, gói thầu đảm bảo bí mật nhà nước; gói thầu cần triển khai ngay để tránh nguy hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của cộng đồng dân cư hoặc để không ảnh hưởng đến công trình liền kề; gói thầu mua thuốc, hóa chất, vật tư y tế trong trường hợp cấp bách;
- Gói thầu cấp bách nhằm bảo vệ chủ quyền quốc gia, biên giới quốc gia, hải đảo;
- Gói thầu phải mua từ nhà thầu đã thực hiện trước đó để đảm bảo tính tương thích về công nghệ, bản quyền mà không thể mua được từ nhà thầu khác; gói thầu có tính chất nghiên cứu, thử nghiệm; mua bản quyền sở hữu trí tuệ;
- Gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế xây dựng chỉ định cho tác giả của thiết kế kiến trúc trúng tuyển hoặc được tuyển chọn khi tác giả có đủ điều kiện theo quy định; gói thầu thi công xây dựng tượng đài, phù điêu tranh, tác phẩm nghệ thuật gắn liền với quyền tác giả;
- Gói thầu di dời các công trình kỹ thuật do một đơn vị chuyên ngành trực tiếp quản lý để phục vụ công tác giải phóng mặt bằng; rà phá bom mìn, vật nổ để chuẩn bị mặt bằng thi công xây dựng công trình;
- Gói thầu cung cấp dịch vụ công, sản phẩm, gói thầu có giá trong hạn mức theo quy định của pháp luật.
4. Hình thức chào hàng cạnh tranh
Hình thức chào hàng cạnh tranh được áp dụng đối với các gói thầu trong hạn mức và thuộc một trong các trường hợp sau:
- Gói thầu dịch vụ phi tư vấn thông dụng, đơn giản;
- Gói thầu mua sắm hàng hóa sẵn có trên thị trường, thông dụng với đặc tính kỹ thuật được tiêu chuẩn hóa và tương đương về chất lượng;
- Gói thầu xây lắp đơn giản đã có thiết kế thi công được phê duyệt.
Các gói thầu áp dụng chào hàng cạnh tranh phải nằm trong hạn mức theo quy định của pháp luật.
5. Hình thức mua sắm trực tiếp
Mua sắm trực tiếp là hình thức lựa chọn nhà thầu được áp dụng đối với các gói thầu mua sắm hàng hóa tương tự, thuộc cùng một dự án hoặc thuộc dự án mua sắm khác. Hình thức mua sắm trực tiếp chỉ được áp dụng khi có đủ các điều kiện sau:
- Nhà thầu đã trúng thầu thông qua đấu thầu rộng rãi hoặc hạn chế và đã ký hợp đồng để thực hiện gói thầu trước đó;
- Gói thầu có tính chất, nội dung tương tự và quy mô nhỏ hơn 130% gói thầu đã ký hợp đồng trước;
- Đơn giá của các phần việc không được vượt đơn giá của các phần việc tương ứng thuộc các gói thầu tương tự đã được ký hợp đồng trước đó;
- Thời hạn ký hợp đồng của gói thầu trước đến ngày phê duyệt kết quả mua sắm trực tiếp này không được quá 12 tháng.
6. Tự thực hiện.
Tự thực hiện là hình thức được áp dụng trong trường hợp tổ chức trực tiếp quản lý, sử dụng gói thầu có năng lực tài chính, kỹ thuật, kinh nghiệm đáp ứng được yêu cầu của gói thầu.
7. Tham gia thực hiện của cộng đồng
Cộng đồng dân cư, tổ chức, tổ hoặc nhóm thợ tại địa phương nơi có gói thầu được giao thực hiện một phần hoặc toàn bộ gói thầu đó. Các gói thầu áp dụng hình thức này bao gồm:
- Gói thầu thuộc chương trình mục tiêu quốc gia, hỗ trợ xóa đói giảm nghèo cho các huyện, xã miền núi, vùng sâu, vùng xa, hải đảo, vùng kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn;
- Gói thầu quy mô nhỏ mà cộng đồng dân cư, tổ chức, tổ, nhóm thợ tại địa phương có thể đảm nhiệm.
Như vậy, việc lựa chọn nhà thầu theo quy định của Luật Đấu Thầu có rất nhiều hình thức. Tùy thuộc vào tính chất của từng gói thầu mà chủ đầu tư hoặc cơ quan có thẩm quyền sẽ lựa chọn hình thức lựa chọn nhà thầu sao cho phù hợp.
Trên đây là một số ý kiến tư vấn của Luật Hùng Sơn về nội dung các hình thức lựa chọn nhà thầu theo quy định của pháp luật hiện hành. Nếu còn bất kỳ băn khoăn, thắc mắc nào, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn kịp thời!
