Trích dẫn là gì? Một số nguyên tắc về trích dẫn tài liệu? Các cách trích dẫn văn bản. Những quy định của pháp luật Việt Nam về trích dẫn hợp lý tác phẩm. Cùng Luật Hùng Sơn theo dõi bài viết sau.
Trích dẫn là gì?
Trích dẫn (tác phẩm) là một phần của quyền sở hữu trí tuệ, thế nhưng các hoạt động nghiên cứu, kế thừa, sử dụng ý tưởng của tác giả trước đó liên quan đến việc trích cứu hợp lý tác phẩm, nhất là trong thời đại kỹ thuật số, môi trường internet thì mọi thông tin đều có thể truy cập và trích dẫn một cách dễ dàng.
Do đó, việc trích dẫn này như thế nào để đảm bảo không vi phạm các quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ, không làm sai lệch ý tưởng của tác giả và đúng được ý đồ của người trích dẫn là việc không đơn giản.
Một số nguyên tắc về trích dẫn tài liệu
Ngoài việc giải đáp trích dẫn là gì? như trên đây, chúng tôi còn giúp Quý độc giả có thêm thông tin để thực hiện trích dẫn tài liệu. Cụ thể, một số nguyên tắc về trích dẫn tài liệu Quý vị cần lưu ý, đó là:
Tài liệu tham khảo có thể được trích dẫn và sử dụng trong các phần đặt vấn đề, tổng quan, phương pháp nghiên cứu, bàn luận. Phần giả thiết nghiên cứu, kết quả nghiên cứu, kết luận, kiến nghị không sử dụng tài liệu tham khảo.
Cách ghi trích dẫn phải thống nhất trong toàn bộ bài viết và phù hợp với cách trình bày trong danh mục tài liệu tham khảo.
Việc trích dẫn là theo thứ tự của tài liệu tham khảo ở danh mục Tài liệu tham khảo và được đặt trong ngoặc vuông, khi cần có cả số trang, ví dụ [26, 345-346]. Đối với phần được trích dẫn từ nhiều tài liệu khác nhau, số của từng tài liệu được đặt độc lập trong từng ngoặc vuông và theo thứ tự tăng dần, cách nhau bằng dấu phẩy và không có khoảng trắng.
Việc sử dụng hoặc trích dẫn kết quả nghiên cứu của người khác, của đồng tác giả phải được dẫn nguồn đầy đủ và rõ ràng. Nếu sử dụng tài liệu của người khác (trích dẫn bảng biểu, công thức, đồ thị cùng những tài liệu khác) mà không chú dẫn tác giả và nguồn tài liệu thì luận án không được duyệt để bảo vệ.
Không ghi học hàm, học vị, địa vị xã hội của tác giả vào thông tin trích dẫn.
Tài liệu được trích dẫn trong bài viết phải có trong danh mục tài liệu tham khảo.
Tài liệu được liệt kê trong danh mục tham khảo phải có trích dẫn trong bài viết.
Không trích dẫn tài liệu mà người viết chưa đọc. Chỉ trích dẫn khi người viết phải có tài liệu đó trong tay và đã đọc tài liệu đó. Không nên trích dẫn những chi tiết nhỏ, ý kiến cá nhân, kinh nghiệm chủ quan, những kiến thức đã trở nên phổ thông.
Khi một thông tin có nhiều người nói đến thì nên trích dẫn những nghiên cứu/ bài báo/ tác giả có tiếng trong chuyên ngành.
Các lưu ý khi trích dẫn
Tài liệu tham khảo phải bao gồm tất cả các tác giả với công trình có liên quan đã được trích dẫn trong công trình nghiên cứu. Các chi tiết phải được ghi đầy đủ, rõ ràng và chính xác.
Sắp xếp riêng tài liệu tham khảo tiếng Việt và tài liệu tham khảo tiếng nước ngoài.
Khối tiếng Việt sắp xếp trước, khối tiếng nước ngoài sắp xếp sau. Nếu tài liệu của tác giả nước ngoài đã được chuyển ngữ sang tiếng Việt thì sắp vào khối tài liệu tiếng Việt. Tác giả là người Việt nhưng tài liệu bằng tiếng nước ngoài thì liệt kê tài liệu trong khối tiếng nước ngoài.
Mỗi tài liệu tham khảo và các chi tiết liên quan được trình bày trong một cụm từ, dãn dòng đơn. Giữa hai tài liệu cách nhau một dòng trắng. Tên tác giả theo sau số thứ tự nhưng dòng dưới sẽ thụt vào một TAB (1,27cm).
Số thứ tự được ghi liên tục giữa các tài liệu tiếng Việt và tiếng nước ngoài.
Tác giả người Việt và tài liệu tiếng Việt ghi đầy đủ theo thứ tự Họ, Họ đệm và Tên. Tài liệu tiếng nước ngoài ghi đầy đủ Họ (không có dấu phẩy theo sau), tiếp theo ghi chữ viết tắt của họ đệm (có dấu chấm) và tên (dấu chấm và dấu phẩy liền sau đó).
Tài liệu tiếng nước ngoài được chuyển ngữ sang tiếng Việt thì đưa vào khối tiếng Việt, thứ tự tác giả theo Họ của tác giả nước ngoài. Người lại, tác giả người Việt mà tài liệu viết bằng tiếng nước ngoài thì đưa vào khối tài liệu nước ngoài, thứ tự của tác giả chính là Họ và tác giả được viết như cách viết trong tài liệu tham khảo.
Cách trích dẫn văn bản
Có các cách trích dẫn như sau:
Trích dẫn trực tiếp
Là trích dẫn nguyên văn một phần câu, một đoạn văn, hình ảnh, sơ đồ, quy trình… của bản gốc vào bài viết. Trích dẫn nguyên văn phải bảo đảm đúng chính xác từng câu, từng chữ, từng dấu câu được sử dụng trong bản gốc được trích dẫn.
Trích dẫn gián tiếp
Là sử dụng ý tưởng, kết quả, hoặc ý của một vấn đề để diễn tả lại theo cách viết của mình nhưng phải đảm bảo đúng nội dung của bản gốc.
Trích dẫn thứ cấp
Là người viết muốn trích dẫn một thông tin qua trích dẫn trong một tài liệu của tác giả khác.
Những quy định của pháp luật Việt Nam về trích dẫn hợp lý tác phẩm
Luật Sở hữu trí tuệ nghiêm cấm các hành vi xâm phạm đến các quyền sở hữu trí tuệ và quy định các trường hợp khi sử dụng tác phẩm đã công bố thì phải xin phép, trả nhuận bút và thù lao, thế nhưng cũng có trường hợp ngoại lệ, đó là trích dẫn hợp lý tác phẩm.
Căn cứ quy định tại điểm b – Khoản 1 – Điều 25 – Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 (sửa đổi bổ sung năm 2009) quy định về việc trình dẫn hợp lý tác phẩm:
“Trích dẫn hợp lý tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để bình luận hoặc minh họa trong tác phẩm của mình”.
Thì không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao.
Điều 24 Nghị định số 100 của Chính phủ hướng dẫn thi hành một số quy định của Bộ luật Dân sự và Luật Sở hữu trí tuệ về quyền tác giả và quyền liên quan, trong đó, trích dẫn hợp lý phải là:
“ 1. Trích dẫn hợp lý tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để bình luận hoặc minh họa trong tác phẩm của mình quy định tại điểm b khoản 1 Điều 25 của Luật Sở hữu trí tuệ phải phù hợp với các điều kiện sau:
- Phần trích dẫn chỉ nhằm mục đích giới thiệu, bình luận hoặc làm sáng tỏ vấn đề được đề cập trong tác phẩm của mình;
- Số lượng và thực chất của phần trích dẫn từ tác phẩm được sử dụng để trích dẫn không gây phương hại tới quyền tác giả đối với tác phẩm được sử dụng để trích dẫn; phù hợp với tính chất, đặc điểm của loại hình tác phẩm được sử dụng để trích dẫn”.
Tóm lại, việc trích dẫn ngoài việc không làm sai ý của tác giả, không gây phương hại đến quyền tác giả và phù hợp với đặc điểm của tác phẩm của tác phẩm được sử dụng để trích dẫn thì việc trích dẫn đó phải không nhằm mục đích thương mại.
Trên đây là toàn bộ thông tin của công ty Luật Hùng Sơn về “Trích dẫn là gì? Cách trích dẫn văn bản” Nếu quý khách hàng còn bất kỳ thắc mắc gì cần được giải đáp, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi thông qua Hotline 0964 509 555 hoặc đặt lịch ở văn phòng để được các chuyên viên tư vấn trả lời một cách nhanh gọn và chính xác nhất. Cảm ơn quý khách đã theo dõi bài viết. Trân trọng!
- Mục tiêu 100% sàn thương mại điện tử lớn cam kết không bán hàng giả - 30/03/2023
- Dịch vụ soạn thảo hợp đồng chuyên nghiệp nhất - 30/03/2023
- Cảnh báo: Kẻ xấu dụ học sinh hút thuốc lá điện tử - 29/03/2023
