Năng lực chủ thể là gì? Điều kiện có hiệu lực của năng lực chủ thể. Năng lực chủ thể của pháp nhân là gì? Cùng Luật Hùng Sơn theo dõi bài viết sau.
Năng lực chủ thể là gì?
Năng lực chủ thể của cá nhân thường được quan niệm là khả năng cá nhân có và thực hiện các quyền, nghĩa vụ dân sự mà pháp luật quy định cho mình. Theo lý thuyết chung về năng lực chủ thể, năng lực chủ thể của cá nhân được hợp thành bởi hai bộ phận: năng lực pháp luật dân sự và năng lực hành vi dân sự.
Điều kiện có hiệu lực của năng lực chủ thể
Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự là những yêu cầu pháp lý mà các bên chủ thể phải tuân thủ khi xác lập giao dịch dân sự. Hay nói theo cách khác điều kiện là những yếu tố pháp luật quy định có thể tác động đến hiệu lực, sự tồn tại của giao dịch dân sự. Chỉ những giao dịch thỏa mãn những tiêu chí pháp luật quy định (hợp pháp) mới làm phát sinh quyền, nghĩa vụ của chủ thể tham gia giao dịch. Mọi sự thể hiện ý chí, cam kết, thoả thuận hợp pháp đều có hiệu lực bắt buộc đối với các bên và được pháp luật bảo hộ. Các điều kiện có hiệu lực của giao dịch được quy định tại Điều 117 Bộ luật Dân sự năm 2015 bao gồm: Điều kiện về năng lực chủ thể tham gia giao dịch. Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập; Điều kiện về ý chí và sự thể hiện ý chí của chủ thể tham gia giao dịch dân sự. Chủ thể tham gia giao dịch dân sự phải hoàn toàn tự nguyện; Điều kiện về nội dung, mục đích của giao dịch dân sự. Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; Điều kiện về hình thức của giao dịch dân sự. Hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong trường hợp luật có quy định.
+ Chủ thể tham gia giao dịch dân sự phải có năng lực chủ thể phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập
Chủ thể là cá nhân: Cá nhân là thực thể tự nhiên trong xã hội và là chủ thể phổ biến nhất trong các giao dịch dân sự. Giao dịch dân sự do cá nhân xác lập chỉ có hiệu lực nêu phù hợp với mức độ năng lực pháp luật dân sự và năng lực hành vi dân sự của cá nhân.
Năng lực pháp luật của cá nhâ: Cá nhân là thực thế tự nhiên, là chủ thể phổ biến nhất của giao dịch dân sự. Tuy nhiên, không phải mọi giao dịch dân sự cá nhân đều có thể tham gia. Trong một số trường hợp nhất định pháp luật dân sự Việt Nam quy định, cá nhân chỉ trở thành chủ thể của giao dịch dân sự khi pháp luật trao quyền cho cá nhân đó. Do đó, điều kiện cần để trở thành chủ thể của giao dịch dân sự là cá nhân phải có năng lực pháp luật dân sự phù hợp với nội dung của giao dịch. Năng lực pháp luật dân sự của cá nhân là khả năng của cá nhân có quyền dân sự và nghĩa vụ dân sự.
Như vậy, khi xác lập giao dịch dân sự thì cá nhân phải có năng lực pháp luật phù hợp với giao dịch mà minh xác lập. Nếu năng lực pháp luật của cá nhân không bao gồm việc xác lập những giao dịch nhất định mà cá nhân xác lập thì giao dịch không có hiệu lực pháp luật.
Năng lực hành vi của cá nhân: Bên cạnh việc cá nhân phải đáp ứng điều kiện về năng lực pháp luật dân sự, cá nhân đó còn phải có năng lực hành vi dân sự. Chỉ khi có năng lực hành vi dân sự cá nhân đó mới có ý chí riêng và nhận thức được hành vi của họ để có thể tự mình xác lập, thực hiện các quyền, nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch đồng thời phải tự chịu trách nhiệm về những ý chí mà cá nhân đó đã bày tỏ khi xác lập thực hiện giao dịch. Năng lực hành vi dân sự của cá nhân là khả năng của cá nhân bằng hành vi của mình xác lập, thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự (Điều 19 Bộ luật Dân sự năm 2015). Do đó, một giao dịch dân sự do cá nhân xác lập chỉ có hiệu lực nếu phù hợp với mức độ năng lực pháp luật dân sự và mức độ năng lực hành vi dân sự của cá nhân. Tùy theo từng độ tuổi và mức độ năng lực hành vi dân sự của cá nhân mà phạm vi giao dịch dân sự được xác lập của mỗi cá nhân là khác nhau.
Năng lực chủ thể của pháp nhân là gì?
Pháp nhân tham gia vào các quan hệ pháp luật với tư cách bình đẳng, độc lập với các chủ thể khác nên cũng có năng lực pháp luật và năng lực hành vi. Cũng như con người, khi một tổ chức có quyết định thành lập theo quy định của pháp luật hay có sự thừa nhận của Nhà nước, nói cách khác, tổ chức đó được thành lập thì năng lực pháp luật của tổ chức được xuất hiện và sẽ bị chấm dứt khi tổ chức đó bị giải thể, tuyên bố phá sản hay sáp nhập thành một bộ phận của tổ chức khác.
Năng lực pháp luật là tiền đề của năng lực hành vi pháp luật. Pháp nhân không thể có năng lực hành vi pháp luật nếu không có năng lực pháp luật. Năng lực hành vi của pháp nhân được thể hiện qua các hoạt động nội tại và qua hoạt động giao tiếp bên ngoài; qua hành vi đại diện hợp pháp, ngoài ra còn thể hiện hành vi của nhân viên, của những người được giao nhiệm vụ cụ thể khi giao dịch với người bên ngoài pháp nhân.
Hình thức đại diện của pháp nhân là gì?
Pháp nhân không phải một con người thực sự mà vẫn là một tổ chức có tư cách pháp lý độc lập, có thể tham gia vào các hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội… theo quy định của pháp luật. Chính vì vậy, việc thể hiện năng lực chủ thể của pháp nhân khó có thể nhìn thấy ở chính pháp nhân đó mà phải thông qua hành vi của những cá nhân đại diện cho pháp nhân đó. Hành vi của những cá nhân này nhân danh chính pháp nhân mà họ đại diện nhằm thực hiện các quyền và nghĩa vụ tương ứng với năng lực chủ thể quan hệ pháp luật của pháp nhân đó. Đại diện của pháp nhân có thể được thực hiện dưới hai hình thức như sau:
+ Đại diện theo pháp luật: Người đại diện theo luật của pháp nhân được xác định tại Điều 137 Bộ luật dân sự 2015 (BLDS). Người đại diện theo pháp luật của pháp nhân bao gồm: người được pháp nhân chỉ định theo điều lệ; người có thẩm quyền đại diện theo quy định của pháp luật; người do Tòa án chỉ định trong quá trình tố tụng tại Tòa án.
Một pháp nhân có thể có nhiều người đại diện theo pháp luật và mỗi người đại diện có quyền đại diện cho pháp nhân trong phạm vi và thời hạn quy định. Người đại diện của pháp nhân có quyền nhân danh pháp nhân thực hiện các hành vi nhằm duy trì hoạt động của pháp nhân trong khuôn khổ pháp luật và điều lệ quy định.
+ Đại diện theo ủy quyền: Người đại diện theo pháp luật của pháp nhân có thể uỷ quyền cho người khác thay mình, nhân danh pháp nhân xác lập, thực hiện các giao dịch; có thể uỷ quyền cho cá nhân là thành viên của pháp nhân hoặc cá nhân khác; có thể uỷ quyền cho một pháp nhân khác giao kết, thực hiện các giao dịch. Người được uỷ quyền thực hiện các giao dịch trong phạm vi thẩm quyền được xác lập theo văn bản uỷ quyền và chỉ được uỷ quyền lại nếu người uỷ quyền đồng ý. Văn bản uỷ quyền phải xác định rõ thẩm quyền của người được uỷ quyền, nội dung và thời hạn uỷ quyền.
Trên đây là những vấn đề liên quan đến Tìm hiểu năng lực chủ thể là gì mà Luật Hùng Sơn gửi tới Quý khách hàng. Trường hợp cần tư vấn chi tiết hơn, quý khách liên hệ qua hotline 19006518 để được hỗ trợ kịp thời.
- Sản xuất thuốc lá chịu thuế gì? - 15/04/2024
- Kinh doanh dịch vụ ăn uống chịu thuế gì? - 14/04/2024
- Dịch vụ ăn uống chịu thuế suất bao nhiêu? - 12/04/2024
