Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ 1/7/2025) quy định người 70 tuổi có thể được nhận trợ cấp hưu trí nếu đáp ứng đủ các điều kiện.
Điều kiện nhận trợ cấp hưu trí xã hội
Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam cho biết, Luật BHXH 2024 đã bổ sung quy định về trợ cấp hưu trí xã hội, trong đó có một số điểm mới đối với người nhận trợ cấp hưu trí từ ngày 1/7/2025.
Chế độ trợ cấp hưu trí xã hội do ngân sách nhà nước bảo đảm trên cơ sở kế thừa và phát triển một phần từ quy định về trợ cấp xã hội hằng tháng đối với người cao tuổi.
Cụ thể, công dân Việt Nam từ đủ 75 tuổi trở lên không có lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hằng tháng (trừ trường hợp khác theo quy định của Chính phủ); hoặc đối tượng là công dân Việt Nam từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, đáp ứng đủ điều kiện quy định (không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hằng tháng; có văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội) thì được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội do ngân sách nhà nước đảm bảo.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội trên cơ sở đề nghị của Chính phủ phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế – xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ.
Mức hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ 1/7/2025
Theo Luật BHXH 2024, mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng do Chính phủ quy định phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế – xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ. Định kỳ 3 năm, Chính phủ thực hiện rà soát, xem xét việc điều chỉnh mức trợ cấp hưu trí xã hội.
Tùy theo điều kiện kinh tế – xã hội, khả năng cân đối ngân sách, huy động các nguồn lực xã hội, UBND cấp tỉnh trình HĐND cùng cấp quyết định hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Trường hợp đồng thời thuộc đối tượng hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng thì được hưởng chế độ trợ cấp cao hơn.
Người đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế.
Khi chết thì tổ chức, cá nhân lo mai táng được nhận hỗ trợ chi phí mai táng theo quy định của pháp luật về người cao tuổi. Cụ thể, mức hỗ trợ chi phí mai táng tối thiểu bằng 20 lần mức chuẩn trợ giúp xã hội (10 triệu đồng).
Ông Nguyễn Duy Cường, Phó vụ trưởng BHXH (Bộ LĐ-TB&XH) cho biết, với quy định của Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực thi hành từ 1/7/2025 thì cả nước dự kiến có thêm khoảng 1,2 triệu người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Còn hàng triệu người cao tuổi nằm ngoài mạng lưới an sinh
Theo Dữ liệu dân cư quốc gia, cả nước hiện có khoảng 16,1 triệu người cao tuổi, chiếm trên 16% dân số. Tuy nhiên, mới có khoảng 5,4 triệu người cao tuổi được hưởng chính sách về lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng, trợ cấp người có công và trợ cấp xã hội. Như vậy, vẫn còn hàng triệu người cao tuổi nằm ngoài lưới an sinh và chưa được hưởng chính sách trợ cấp nào.
Tuy tuổi thọ bình quân của người Việt Nam cao nhưng số năm sống khỏe mạnh tính từ lúc sinh mới chỉ đạt 65 năm. Người cao tuổi mắc trung bình từ 2 – 3 bệnh nền.
Công tác chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi còn những hạn chế. Khoảng 5% người cao tuổi từ 60 – 80 tuổi không thuộc hộ nghèo, cận nghèo, không có lương hưu, trợ cấp xã hội, và cũng không hưởng chính sách ưu đãi người có công với cách mạng chưa được cấp thẻ bảo hiểm y tế.
Đời sống của một bộ phận người cao tuổi còn khó khăn, đặc biệt người cao tuổi ở vùng sâu, vùng xa. Tỷ lệ hộ nghèo trong người cao tuổi cũng cao hơn so với tỷ lệ hộ nghèo chung của cả nước.
Hiện nay, vẫn còn khoảng 65% người cao tuổi ở Việt Nam chưa được hưởng chính sách trợ giúp xã hội của Nhà nước. Vì thế, họ phải sống dựa vào nguồn tiết kiệm (nếu có), hoặc dựa vào con cái, người thân, hoặc tiếp tục làm việc với mức thu nhập thấp.
