Sau khi mua cổ phần, cổ đông thường hay quan tâm tới cổ tức và cổ phiếu. Trong đó, cổ tức là vấn đề nhiều người còn khá mông lung. Khái niệm này xuất phát từ các khoản lợi nhuận của công ty, sau khi hoàn thành những nghĩa vụ khác, còn lại khoản lợi nhuận sẽ được chia cho cổ đông. Để hiểu chi tiết hơn cổ tức là gì? Mời các bạn theo dõi bài viết dưới đây!
Cổ tức là gì?
Căn cứ theo khoản 5, điều 4 của Luật doanh nghiệp năm 2020, cổ tức được hiểu là khoản lợi nhuận ròng được chi trả cho mỗi cổ phần bằng tiền mặt hay bằng tài sản khác thông qua nguồn lợi nhuận còn lại của công ty cổ phần sau thời điểm họ thực hiện nghĩa vụ về tài chính.
Khi công ty tạo ra lợi nhuận, 1 phần lợi nhuận sẽ được sử dụng để có thể tái đầu tư vào hoạt động kinh doanh. Đồng thời trích lập các quỹ dự phòng được gọi là lợi nhuận giữ lại, còn lại phần lợi nhuận được chi trả cho các cổ đông khác gọi là cổ tức.
Cổ tức trong tiếng anh là gì?
Tên tiếng Anh của cổ tức là Dividend.
Định nghĩa cổ tức được dịch sang tiếng Anh cụ thể như sau: Dividend is the net profit paid for each share in cash or other assets.
Ý nghĩa của cổ tức
Ý nghĩa cơ bản của việc kinh doanh đó là tạo ra lợi nhuận cho chủ sở hữu hoặc cổ đông. Trong đó, cổ tức là phương thức quan trọng nhất để có thể phân phối cũng thực hiện nhiệm vụ này. Khi công ty có lợi nhuận, 1 phần lợi nhuận ấy sẽ được tái đầu tư vào hoạt động sản xuất kinh doanh, 1 phần lợi nhuận là sẽ được trả cổ tức.
Giá trị của cổ tức
Giá trị của cổ tức được xác định căn cứ theo từng năm tại đại hội cổ đông hàng năm của công ty. Nó được thông báo cho các cổ đông hay bằng lượng tiền mặt mà họ sẽ nhận được tính theo số cổ phiếu mà đối tượng đó đang sở hữu hay số phần trăm trong lợi nhuận của công ty. Cổ tức là như nhau cho mọi loại cổ phiếu của cùng 1 loại, hoặc cổ phiếu ưu đãi hay cổ phiếu phổ thông (cổ phiếu thường). Ngay sau khi đã được thông báo, cổ tức sẽ trở thành khoản phải trả của công ty.
Khi cổ phiếu được bán ngay sau trước khi cổ tức được thanh toán 1 khoảng thời gian cụ thể nào đó thì bên bán cổ phiếu sẽ là thể nhân hoặc pháp nhân được nhận cổ tức chứ không phải là những người mua những cổ phiếu đó. Điều này là do trong danh sách cổ đông của công ty cổ phần vẫn chưa có sự thay đổi về các cổ đông do không thể cập nhật các thay đổi đó kịp thời. Trong thời điểm mà người mua chưa có quyền nhận cổ tức, cổ phiếu còn được gọi là rơi vào tình trạng cựu cổ tức. Thông thường điều này xảy ra trong phạm vi 2 ngày trước khi cổ tức được chi trả, tùy vào các quy tắc của thị trường chứng khoán mà công ty cổ phần ấy tham gia. Khi cổ phiếu rơi vào tình trạng cựu cổ tức, nói chung mức giá của nó trên thị trường chứng khoán sẽ giảm theo tỷ lệ của cổ tức.
Cổ tức được tính toán chủ yếu dựa trên cơ sở của lợi nhuận chưa sử dụng tới của công ty và viễn cảnh kinh doanh trong những năm kế tiếp. Ngay sau đó nó được đề xuất bởi Hội đồng Quản trị cùng với Ban Kiểm soát (Ủy ban, hoặc Hội đồng Kiểm soát) trước Đại hội cổ đông mỗi năm. Tuy nhiên, đa phần các công ty cổ phần cố gắng duy trì mức cổ tức không thay đổi. Chính điều này giúp cho công ty có được sự tái bảo đảm của những nhà đầu tư, đặc biệt khi thu nhập ở mức thấp do việc suy thoái kinh tế hoặc các nguyên nhân khác (phần bổ sung sẽ được lấy ra từ các loại quỹ dự phòng) đồng thời để gửi thông điệp tới những cổ đông là công ty đang lạc quan về viễn cảnh của nó trong tương lai.
Một số công ty có những kế hoạch tái đầu tư cổ tức. Những kế hoạch này cho phép các cổ đông sử dụng cổ tức để mua 1 cách có hệ thống một lượng nhỏ cổ phiếu của các công ty, thông thường không có tiền hoa hồng.
Phân loại cổ tức hiện nay
Cổ tức gồm 2 loại là cổ tức cổ phần ưu đãi với cổ tức cổ phần cổ thông. Trong đó:
Đối với cổ tức của cổ phần ưu đãi
Đây là loại cổ phần được chi trả cổ tức với mức cao hơn so với phần cổ tức của cổ phần phổ thông hay mức ổn định mỗi năm cổ tức được chia hàng năm bao gồm cổ tức cố định và cổ tức thưởng, theo đó cổ tức cố định không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty.
Mức cổ tức cố định cụ thể và cách thức xác định cổ tức thưởng được ghi rõ ràng trong cổ phiếu của cổ phần ưu đãi cổ tức (căn cứ theo khoản 1 Điều 117 Luật Doanh nghiệp năm 2020).
Đối với cổ tức của cổ phần phổ thông
Trong khi đó, theo khoản 2 Điều 135 Luật Doanh nghiệp năm 2020, cổ tức trả cho cổ phần phổ thông sẽ được xác định căn cứ vào số lợi nhuận ròng đã được thực hiện và khoản chi trả cổ tức sẽ được trích từ nguồn lợi nhuận giữ lại của công ty.
Các hình thức chi trả cổ tức
Trả cổ tức bằng tiền mặt
Doanh nghiệp tiến hành chi trả cổ tức cho cổ đông trực tiếp thông qua tiền mặt. Hội đồng cổ đông sẽ căn cứ dựa vào kết quả kinh doanh để có kế hoạch chi trả cổ tức bằng tiền. Tỷ lệ chi trả cổ tức tại Việt Nam rất cao, có thể lên đến 50, 60% hoặc 200%. Các nhà đầu tư đang nằm giữa cổ phiếu sẽ bị chia thêm 1 số tiền khá lớn.
Hình thức chi trả cổ tức thông qua tiền mặt giúp các nhà đầu tư có thể yên tâm chắc chắn thu được khoản lợi nhuận từ cổ phiếu cũng như cổ phần của mình. Một công ty có chính sách chi trả cổ tức thông qua tiền mặt sẽ thu hút cổ đông tham gia rất lớn. Theo chính sách này mà các nhà đầu tư sẽ xem xét chi trả cổ tức ổn định, có mức tăng trưởng qua các năm hay không…. Đó là 1 trong các yếu tố đánh giá độ hấp dẫn của cổ phiếu, các quyết định đầu tư của nhà đầu tư. Mặc dù vậy, hình thức này đem lại rất nhiều bất tiện cho nhà đầu tư, khi họ phải nộp 2 lần thuế suất. Với công ty, gián tiếp làm giảm lợi nhuận được giữ lại, khiến cho công ty không có nguồn chi phí để có thể mua sắm trang thiết bị và triển khai các dự án mới…
Trả cổ tức bằng cổ phiếu
Công ty sẽ thực hiện phát hành thêm các cổ phiếu cho cổ đông, nhằm mục đích chi trả cổ tức. Đó là cách để nhà đầu tư xoay vòng vốn để có thể tái đầu tư của doanh nghiệp. Việc phát hành cổ tức bằng cổ phiếu sẽ không làm thay đổi vốn của chủ sở hữu và tỷ lệ nắm giữ cổ phiếu.
Hình thức này có thể giúp cho nhà đầu tư tránh được những khoản thuế, đồng thời giúp cho doanh nghiệp có thêm nguồn vốn lưu động khi kinh doanh. Ngoài ra hình thức này còn tăng khả năng thanh khoản giao dịch, tạo cơ hội để có thể tiếp cận với nhiều nhà đầu tư lớn. Mặc dù vậy, hình thức trả cổ tức bằng cổ phiếu sẽ khiến cho giá trị mỗi cổ phiếu giảm, bởi lượng cổ phiếu lưu hành trên thị trường tăng.
Quy trình chi trả lợi nhuận
Căn cứ vào điểm b khoản 2 Điều 138 của Luật Doanh nghiệp 2020, Đại hội đồng cổ đông sẽ quyết định mức cổ tức mỗi năm của từng loại cổ phần. Mặc dù vậy, Hội đồng quản trị có quyền kiến nghị mức cổ tức được trả.
Theo khoản 4 Điều 135 của Luật Doanh nghiệp năm 2020, quy trình công ty chi trả cổ tức cho các cổ đông như sau:
- Bước 1: Hội đồng quản trị kiến nghị mức cổ tức được trả; quyết định về thời hạn và thủ tục trả cổ tức.
- Bước 2: ĐHĐCĐ tiến hành cuộc họp thường niên để có thể xem xét phương án trả cổ tức, quyết định mức cổ tức với mỗi cổ phần của từng loại.
- Bước 3: Sau khi ấn định về thời gian trả cổ tức, hội đồng quản trị lập danh sách cổ đông sẽ được nhận cổ tức, xác định mức cổ tức được chi trả đối với từng cổ phần, thời hạn cũng như hình thức trả chậm nhất là 30 ngày trước mỗi lần trả cổ tức.
- Bước 4: Gửi thông báo về việc trả cổ tức đến các cổ đông. Thông báo về việc chi trả cổ tức được gửi bằng phương thức để có thể bảo đảm tới cổ đông theo địa chỉ đăng ký trong sổ đăng ký cổ đông chậm nhất là 15 ngày trước thời điểm thực hiện trả cổ tức.
- Bước 5: Chi trả cổ tức. Cổ tức cần phải được thanh toán đầy đủ trong thời hạn 6 tháng kể từ khi kết thúc họp Đại hội đồng cổ đông thường niên.
Lưu ý:
Nếu cổ đông chuyển nhượng cổ phần của công ty trong thời gian giữa thời điểm kết thúc lập danh sách cổ đông cũng như thời điểm trả cổ tức thì người chuyển nhượng sẽ là người nhận cổ tức từ công ty.
Trường hợp chi trả cổ tức bằng cổ phần, công ty không cần phải làm thủ tục chào bán cổ phần. Mặc dù vậy, công ty cần phải đăng ký tăng vốn điều lệ tương ứng đối với tổng mệnh giá những cổ phần dùng để chi trả cổ tức trong khoảng thời hạn 10 ngày kể từ khi hoàn thành việc thanh toán cổ tức.
Qua bài viết trên, chắc hẳn các bạn đã biết cổ tức là gì? Những quy định pháp luật có liên quan tới cổ tức. Nếu như còn bất cứ thắc mắc nào liên quan tới vấn đề này hoặc muốn biết thêm thông tin về luật pháp, hãy liên hệ ngay tới Luật Hùng Sơn nhé!
- Thủ Tục Giải Thể Công Ty – Doanh Nghiệp Theo Quy Định Năm 2024 - 15/06/2024
- Địa chỉ làm lý lịch tư pháp ở Hà Nội trong ngày - 15/06/2024
- Lý lịch tư pháp online theo đúng quy định hiện nay - 18/10/2023
