Câu hỏi: Xin chào Luật sư! Thưa luật sư! Em năm nay 23 tuổi. Tên hiện tại của em là do bà nội ngày xưa đi làm giấy khai sinh cho em. Mẹ em cũng không thích tên này, do bị trùng quá nhiều với người trong dòng họ. Bây giờ thì em đang sinh sống và làm việc tại Nhật Bản. Xin luật sư cho em biết làm thế nào để có thể thay đổi được cả đệm và tên ? Cảm ơn!
1. Cơ sở pháp lý
– Bộ luật Dân sự năm 2015;
– Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014;
– Nghị định 123/2015/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch.
2. Luật sư tư vấn trả lời:
Chào bạn!
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Luật Hùng Sơn. Đối với câu hỏi của bạn chúng tôi xin được đưa ra quan điểm tư vấn cho bạn như sau:
Căn cứ theo Điều 26 Luật hộ tịch năm 2014 quy định thì:
“Điều 26. Phạm vi thay đổi hộ tịch
1. Thay đổi họ, chữ đệm và tên của cá nhân trong nội dung khai sinh đã đăng ký khi có căn cứ theo quy định của pháp luật dân sự
2. Thay đổi thông tin về cha, mẹ trong nội dung khai sinh đã đăng ký sau khi được nhận làm con nuôi theo quy định của Luật nuôi con nuôi.”
Như vậy, theo quy định tại khoản 1 Điều này thì cá nhân được quyền thay đổi tên trong giấy khai sinh khi có căn cứ theo quy định của pháp luật dân sự. Theo đó, tại Điều 27 và Điều 28 Bộ luật dân sự năm 2015 thì:
“Điều 27. Quyền thay đổi họ
1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau đây:
a) Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại;
b) Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi;
c) Khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ cho người đó theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ;
d) Thay đổi họ cho con theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc của con khi xác định cha, mẹ cho con;
đ) Thay đổi họ của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;
e) Thay đổi họ theo họ của vợ, họ của chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại họ trước khi thay đổi;
g) Thay đổi họ của con khi cha, mẹ thay đổi họ;
h) Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.
2. Việc thay đổi họ cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó.
3. Việc thay đổi họ của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo họ cũ.
Điều 28. Quyền thay đổi tên
1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên trong trường hợp sau đây:
a) Theo yêu cầu của người có tên mà việc sử dụng tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền, lợi ích hợp pháp của người đó;
b) Theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi về việc thay đổi tên cho con nuôi hoặc khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại tên mà cha đẻ, mẹ đẻ đã đặt;
c) Theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc người con khi xác định cha, mẹ cho con;
d) Thay đổi tên của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;
đ) Thay đổi tên của vợ, chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại tên trước khi thay đổi;
e) Thay đổi tên của người đã xác định lại giới tính, người đã chuyển đổi giới tính;
g) Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.
2. Việc thay đổi tên cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó.
3. Việc thay đổi tên của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo tên cũ.”
Như vậy, trong trường hợp của bạn, vì tên của bạn gây nhầm lẫn với các thành viên khác trong dòng họ, cũng như chính bản thân bạn và mẹ bạn có yêu cầu về việc thay đổi tên của mình, thì dựa trên những căn cứ trên, bạn hoàn toàn có quyền được thực hiện thủ tục thay đổi đệm và tên cho mình.
Căn cứ theo khoản 1 Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật hộ tịch quy định thì:
“Điều 7. Điều kiện thay đổi, cải chính hộ tịch
1. Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thì còn phải có sự đồng ý của người đó.”
Như vậy, khi bạn đang ở nước ngoài mà không thể trực tiếp thực hiện thủ tục này, thì bạn có thể yêu cầu mẹ của mình thực hiện. Tuy nhiên, bạn cần phải có văn bản thể hiện sự đồng ý của mình đối với việc đổi họ và tên.
Theo đó, mẹ bạn cần thực hiện thủ tục cải chính tên trên giấy khai sinh của bạn dựa trên quy định tại Điều 28 Luật Hộ tịch năm 2014 cụ thể như sau:
“Điều 28. Thủ tục đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch
1. Người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy tờ liên quan cho cơ quan đăng ký hộ tịch.
2. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy việc thay đổi, cải chính hộ tịch là có cơ sở, phù hợp với quy định của pháp luật dân sự và pháp luật có liên quan, công chức tư pháp – hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.
Trường hợp thay đổi, cải chính hộ tịch liên quan đến Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn thì công chức tư pháp – hộ tịch ghi nội dung thay đổi, cải chính hộ tịch vào Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn.
Trường hợp cần phải xác minh thì thời hạn được kéo dài thêm không quá 03 ngày làm việc.
3. Trường hợp đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch không phải tại nơi đăng ký hộ tịch trước đây thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Ủy ban nhân dân nơi đăng ký hộ tịch trước đây để ghi vào Sổ hộ tịch.
Trường hợp nơi đăng ký hộ tịch trước đây là Cơ quan đại diện thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Bộ Ngoại giao để chuyển đến Cơ quan đại diện ghi vào Sổ hộ tịch.”
Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 7 Luật Hộ tịch năm 2014, thì Ủy ban nhân dân cấp huyện sẽ có thẩm quyền đối với việc cải chính hộ tịch cho công dân Việt Nam từ 14 tuổi trở lên. Vì vậy, mẹ bạn nộp tờ khai và các giấy tờ khác (văn bản đồng ý của bạn) cho Ủy ban nhân dân cấp huyện.
Trên đây là toàn bộ chia sẻ của Luật Hùng Sơn về thủ tục thay đổi họ tên cho con khi đang ở nước ngoài. Nếu bạn có thắc mắc hoặc cần tư vấn cụ thể, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua Tổng đài Tư vấn pháp luật 19006518 để được hỗ trợ kịp thời.
