Xây nhà không có giấy phép xây dựng có bị xử phạt?

Nếu bạn đang có thắc mắc xây nhà không có giấy phép xây dựng có bị xử phạt và các quy định xử phạt xây nhà không phép hiện nay như thế nào thì xem ngay bài viết sau để được Luật Hùng Sơn tư vấn chi tiết.

Chị Thu ở Hà Nội có hỏi:

Thưa luật sư, tôi sống ở quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội , tôi đang có nhu cầu xây dựng lại căn nhà đang ở hiện tại, nhưng theo tôi được biết thì việc xây dựng nhà cần có giấy phép xây dựng. Luật sư vui lòng giải đáp giúp tôi nếu tôi không có giấy phép xây dựng thì có bị xử phạt không? Thủ tục xin giấy phép xây dựng như nào?

Luật sư tư vấn: Xây nhà ở không phép có bị xử không?

Hiện nay theo quy định của Luật Xây dựng thì trước khi tiến hành khởi công xây dựng nhà ở tại đô thị thì chủ nhà phải có giấy phép xây dựng. Vì vậy, trường hợp người dân tiến hành xây dựng nhà không có giấy phép bị xử lý hành chính. Cụ thể như sau:

Căn cứ pháp luật về quy định xử phạt xây nhà không phép

• Nghị định 139/2017/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng; khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở, quản lý sử dụng nhà và công sở;
• Luật Xây dựng 2014.

Các trường hợp được miễn giấy phép xây dựng

Căn cứ theo quy định tại khoản 2 điều 89 của bộ Luật xây dựng 2014 thì các trường hợp không cần xin giấy phép xây dựng bao gồm:

“2. Công trình được miễn giấy phép xây dựng gồm:

a) Công trình bí mật nhà nước, công trình xây dựng theo lệnh khẩn cấp và công trình nằm trên địa bàn của hai đơn vị hành chính cấp tỉnh trở lên;

b) Công trình thuộc dự án đầu tư xây dựng được Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp quyết định đầu tư;

c) Công trình xây dựng tạm phục vụ thi công xây dựng công trình chính;

d) Công trình xây dựng theo tuyến ngoài đô thị nhưng phù hợp với quy hoạch xây dựng đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt hoặc đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận về hướng tuyến công trình;

đ) Công trình xây dựng thuộc dự án khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao có quy hoạch chi tiết 1/500 đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và được thẩm định thiết kế xây dựng theo quy định của Luật này;

e) Nhà ở thuộc dự án phát triển đô thị, dự án phát triển nhà ở có quy mô dưới 7 tầng và tổng diện tích sàn dưới 500 m2 có quy hoạch chi tiết 1/500 đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt;

g) Công trình sửa chữa, cải tạo, lắp đặt thiết bị bên trong công trình không làm thay đổi kết cấu chịu lực, không làm thay đổi công năng sử dụng, không làm ảnh hưởng tới môi trường, an toàn công trình;

h) Công trình sửa chữa, cải tạo làm thay đổi kiến trúc mặt ngoài không tiếp giáp với đường trong đô thị có yêu cầu về quản lý kiến trúc;

i) Công trình hạ tầng kỹ thuật ở nông thôn chỉ yêu cầu lập Báo cáo kinh tế – kỹ thuật đầu tư xây dựng và ở khu vực chưa có quy hoạch chi tiết xây dựng điểm dân cư nông thôn được duyệt;

k) Công trình xây dựng ở nông thôn thuộc khu vực chưa có quy hoạch phát triển đô thị và quy hoạch chi tiết xây dựng được duyệt; nhà ở riêng lẻ ở nông thôn, trừ nhà ở riêng lẻ xây dựng trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử – văn hóa;

l) Chủ đầu tư xây dựng công trình được miễn giấy phép xây dựng theo quy định tại các điểm b, d, đ và i khoản này có trách nhiệm thông báo thời điểm khởi công xây dựng kèm theo hồ sơ thiết kế xây dựng đến cơ quan quản lý xây dựng tại địa phương để theo dõi, lưu hồ sơ.”

Như vây xét theo 11 mục tại điều 89 thì công trình của chị Thu là loại công trình nhà ở riêng lẻ ở khu đô thị không nằm trong trường hợp được miễn xin giấy phép xây dựng. Do đó nếu chị xây nhà không có giấy phép xây dựng thì sẽ bị nhà nước xử phạt hành chính hoặc áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả theo quy định.

Mức xử phạt khi xây nhà không có giấy phép xây dựng

Phạt lần đầu

Căn cứ theo quy định khoản 5 Điều 15 của Nghị định 139/2017/NĐ-CP thì hành vi tổ chức thi công xây dựng các công trình không có giấy phép xây dựng sẽ bị phạt tiền, cụ thể như sau:

• Phạt tiền từ 10 triệu đến 20 triệu đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong các khu bảo tồn hoặc khu di tích lịch sử – văn hóa tại khu vực nông thôn.
• Phạt tiền từ 20 triệu đến 30 triệu đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ tại đô thị.

Mức phạt khi tiếp tục tái phạm

Căn cứ theo quy định tại khoản 8 Điều 15 của Nghị định 139/2017/NĐ-CP thì đối với trường hợp xây dựng không phép mà đã bị lập biên bản vi phạm hành chính mà vẫn tiếp tục xây dựng bị xử phạt như sau:

• Phạt tiền từ 5 triệu đến 10 triệu đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong các khu bảo tồn hoặc khu di tích lịch sử – văn hóa tại khu vực nông thôn.
• Phạt tiền từ 35 triệu đến 40 triệu đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ tại khu vực đô thị.

Bên cạnh đó, căn cứ theo khoản 9 Điều 15 của Nghị định 139/2017/NĐ-CP thì đối với hành vi đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà tái phạm thì sẽ bị xử phạt như sau:

• Phạt tiền từ 10 triệu đến 20 triệu đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong các khu bảo tồn hoặc khu di tích lịch sử – văn hóa tại khu vực nông thôn.
• Phạt tiền từ 70 triệu đến 80 triệu đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ tại khu vực đô thị.

Bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả khi xây dựng nhà không có giấy phép

Căn cứ theo khoản 11 Điều 15 của Nghị định 139/2017/NĐ-CP thì ngoài các mức phạt tiền được áp dụng nêu trên thì người có hành vi xây dựng nhà ở không có giấy phép sẽ bị áp dụng các biện khắc phục hậu quả như: Buộc tháo dỡ công trình hoặc phần công trình xây dựng vi phạm nếu mà hành vi vi phạm đã kết thúc (đã xây xong).

Đối với nhà ở xây dựng không có giấy phép mà đang thi công xây dựng thì xử lý như sau:

• Cơ quan có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính và yêu cầu các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm ngừng thi công xây dựng công trình.
• Trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày lập biên bản vi phạm hành chính thì tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm phải tiến hành làm các thủ tục đề nghị cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng.
• Nếu hết thời hạn trên mà tổ chức, cá nhân vi phạm không xin được giấy phép xây dựng thì sẽ bị áp dụng các biện pháp buộc tháo dỡ công trình.

Các quy định nêu trên đây được áp dụng từ ngày 15/01/2018.

Thủ tục xin giấy phép xây dựng

Hồ sơ cấp giấy phép xây dựng

Về số lượng hồ sơ: Chủ đầu tư cần phải chuẩn bị 02 bộ hồ sơ xin cấp giấy phép xây dựng nhà ở;

Về thành phần hồ sơ: Căn cứ theo quy định tại Điều 11 của Thông tư 15/2016/TT-BXD thì hồ sơ đề nghị cấp giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ sẽ bao gồm các giấy tờ sau:

• Đơn đề nghị cấp giấy phép xây dựng nhà ở theo mẫu tại Phụ lục số 1 của Thông tư;
• Bản sao hoặc các tệp tin chứa bản chụp chính của một trong những giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai.
• Bản sao hoặc tệp tin chứa các bản chụp chính của hai bộ bản vẽ thiết kế kỹ thuật hoặc thiết kế bản vẽ thi công được phê duyệt theo các quy định của pháp luật về xây dựng, mỗi bộ sẽ bao gồm:
  • Bản vẽ mặt bằng công trình trên lô đất với tỷ lệ 1/50 – 1/500 kèm theo sơ đồ vị trí của công trình;
  • Bản vẽ mặt bằng các tầng cũng như các mặt đứng và mặt cắt chính của công trình với tỷ lệ 1/50 – 1/200;
  • Bản vẽ mặt bằng của móng công trình tỷ lệ 1/50 – 1/200 và mặt cắt móng với tỷ lệ 1/50 kèm theo sơ đồ đấu nối hệ thống thoát nước mưa và xử lý nước thải, cấp nước và cấp điện, thông tin với tỷ lệ 1/50 – 1/200.

Đối với trường hợp thiết kế xây dựng của nhà đã được các cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định và các bản vẽ thiết kế quy định tại nội dung này là bản sao hoặc tệp tin chứa các bản chụp và các bản vẽ thiết kế xây dựng đã được cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định.

Đối với những công trình xây chen có tầng hầm, bên cạnh các tài liệu quy định tại điểm 1, 2, 3 của nội dung này, hồ sơ còn phải bổ sung bản sao hoặc tệp tin chứa các bản chụp chính văn bản chấp thuận biện pháp thi công móng của chủ nhà đảm bảo an toàn cho công trình và công trình lân cận.

Bên cạnh đó, đối với công trình xây dựng có công trình liền kề phải có bản cam kết của chủ nhà bảo đảm an toàn đối với công trình liền kề.

Tư vấn quy trình, thủ tục xin cấp giấy phép xây dựng

Bước 1: Chủ nhà tiến hành nộp hồ sơ xin cấp giấy phép xây dựng

• Chủ nhà nộp trực tiếp tại bộ phận một cửa của UBND cấp huyện hoặc có thể gửi qua đường bưu điện.

Bước 2: Bộ phận một của tiếp nhận hồ sơ xin cấp giấy phép xây dựng

• Người có thẩm quyền tiếp nhận có trách nhiệm tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ và ghi giấy biên nhận (giấy hẹn) và giao cho người nộp hồ sơ, đối với trường hợp hồ sơ đáp ứng đủ theo quy định.
• Trong trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ hoặc không đúng quy định thì hướng dẫn chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ.

Bước 3. Cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành xử lý yêu cầu

Bước 4. Cơ quan có thẩm quyền trả kết quả theo giấy hẹn

Thời hạn giải quyết là không quá 15 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Lệ phí và hiệu lực của giấy phép xây dựng

Căn cứ theo quy định tại Thông tư 85/2019/TT-BTC thì lệ phí cấp giấy phép xây dựng sẽ do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định nên mức thu của mỗi tỉnh, thành là khác nhau.

03 trường hợp không phải xin giấy phép xây dựng từ 2021 (Luật mới)

• Nhà ở riêng lẻ có quy mô dưới bảy tầng thuộc các dự án đầu tư xây dựng khu đô thị hoặc dự án đầu tư xây dựng nhà ở có quy hoạch chi tiết 1/500 đã được CQNN có thẩm quyền phê duyệt. Trong trường hợp này được miễn giấy phép xây dựng.
• Nhà ở riêng lẻ thuộc khu vực nông thôn có quy mô dưới bảy tầng và thuộc khu vực không có quy hoạch đô thị hoặc quy hoạch xây dựng khu chức năng, quy hoạch chi tiết xây dựng các điểm dân cư nông thôn mà đã được CQNN có thẩm quyền phê duyệt; ngoại trừ các trường hợp được xây dựng trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử – văn hóa.
• Nhà ở riêng lẻ tại khu vực miền núi, hải đảo thuộc khu vực không có quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng các khu chức năng ngoại trừ những trường hợp được xây dựng trong khu bảo tồn, khu di tích LS-VH;

Địa chỉ làm giấy phép xây dựng uy tín

Luật Hùng Sơn là đơn vị có nhiều năm kinh nghiệm trong việc xin cấp giấy phép xây dựng. Mọi thắc mắc liên quan đến giấy phép khách hàng có thể liên hệ Luật Hùng Sơn để được tư vấn trực tiếp và cụ thể.

Trên đây là các quy định của pháp luật và mức phạt khi xây nhà không có giấy phép xây dựng. Căn cứ các quy định nêu trên thì đối với người xây dựng nhà ở không có giấy phép sẽ bị phạt tiền với mức cao nhất là 30 triệu đồng trường(nếu không tái phạm hoặc tiếp tục xây dựng). Đối với trường hợp chưa xây dựng xong thì chủ nhà có quyền đề nghị xin cấp giấy phép xây dựng để không bị tháo dỡ nếu đủ điều kiện.