Mua bán đất bằng giấy tờ viết tay xảy ra rất nhiều trong cuộc sống, nhất là đối với các trường hợp chưa có sỏ đỏ, sổ hồng và do các bên không nắm rõ các quy định của pháp luật về việc chuyển nhượng đất. Vậy Mua bán đất bằng giấy tờ viết tay có hợp pháp không? cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Có đòi lại được đất khi mua bán đất bằng giấy tờ viết tay?
Điều khoản 3 Điều 167 Luật đất đai năm 2013 về hình thức của hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất:
“- Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp kinh doanh bất động sản quy định tại điểm b khoản này;
Hợp đồng cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, hợp đồng chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp; hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, tài sản gắn liền với đất mà một bên hoặc các bên tham gia giao dịch là tổ chức hoạt động kinh doanh bất động sản được công chứng hoặc chứng thực theo yêu cầu của các bên;
Văn bản về thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật về dân sự;
Việc công chứng thực hiện tại các tổ chức hành nghề công chứng, việc chứng thực thực hiện tại Ủy ban nhân dân cấp xã.
Văn bản về thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất được công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật về dân sự;
Việc công chứng thực hiện tại các tổ chức hành nghề công chứng, việc chứng thực thực hiện tại Ủy ban nhân dân cấp xã.”
Như vậy, các Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất thì cần phải được công chứng hoặc chứng thực. Nếu trong trường hợp này hợp đồng viết tay thì cũng cần phải công chứng.
Bên cạnh đó, Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về giao dịch dân sự vô hiệu có hậu quả pháp lý như sau:
“1. Giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập.
Khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Trường hợp không thể hoàn trả được bằng hiện vật thì trị giá thành tiền để hoàn trả.
….”
Như vậy nếu có tranh chấp về giao dịch dân sự và hợp đồng viết tay về việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất không được công chứng, chứng thực theo đúng quy định của pháp luật, bị Tòa án công nhận vô hiệu thì có thể “đòi lại đất” theo các căn cứ trên.
Thủ tục cần thiết khi mua bán nhà?
Theo quy định tại Điều 123 Luật nhà ở năm 2014 thì Việc mua bán nhà ở phải được lập thành hợp đồng có các nội dung quy định tại Điều 121 của Luật này. Các bên có thể thỏa thuận về việc bên bán thực hiện bán nhà ở, chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở gắn với nhà ở đó trong một thời hạn nhất định cho bên mua theo quy định của Chính phủ.
Và quy định tại Khoản 1 Khoản 4 Điều 122, Luật nhà ở 2014 cũng quy định về Công chứng, chứng thực hợp đồng và thời điểm có hiệu lực của hợp đồng về nhà ở :
“1. Trường hợp mua bán, tặng cho, đổi, góp vốn, thế chấp nhà ở, chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà ở thương mại thì phải thực hiện công chứng, chứng thực hợp đồng, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.
Đối với các giao dịch quy định tại khoản này thì thời điểm có hiệu lực của hợp đồng là thời điểm công chứng, chứng thực hợp đồng.
[…]
Việc công chứng hợp đồng về nhà ở được thực hiện tại tổ chức hành nghề công chứng; việc chứng thực hợp đồng về nhà ở được thực hiện tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có nhà ở.”
Như vậy, mua bán nhà ở phải được lập thành hợp đồng theo điều kiện và đầy đủ nội dung theo quy định pháp luật, hợp đồng đó cũng phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định.
Thủ tục mua bán nhà ở khi chủ nhà đột ngột qua đời?
Trường hợp đang chuẩn bị thực hiện thủ rục mua bán nhà ở thì chủ nhà đột ngột qua đời thì khi đó căn nhà sẽ trở thành di sản thừ kế, và người được thừa kế sẽ có toàn bộ các quyền liên quan đến di sản đó bao gồm cả quyền chuyển nhượng căn nhà đó. Vì vậy khi đó việc thực hiện thủ tục mua bán nhà ở sẽ được tiếp tục với người được thừa kế nhà đó.
Thủ tục sang tên sổ đo khi mua nhà như sau:
Bước 1: Chuẩn bị các hồ sơ sau:
-
Đơn đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất;
-
Hợp đồng chuyển nhượng;
-
Bản gốc Giấy chứng nhận sử dụng đất đã được cấp;
-
Tờ khai lệ phí trước bạ nhà đất;
-
Tờ khai thuế thu nhập cá nhân (nếu được miễn thi phải có các giấy tờ chứng minh);
-
Bản sao các giấy tờ chứng minh tài sản (hoặc chủ tài sản) thuộc diện miễn lệ phí trước bạ.
Bước 2: Nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai nơi có đất để được giải quyết đăng ký biến động theo thẩm quyền.
Bước 3: Sau khi nhận được thông báo nộp thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ thì người sử dụng đất thực hiện nộp các loại thuế, phí trên và gửi lại các chứng từ cho Văn phòng đăng ký đất đai.
Trên đây là bài viết của
Luật Hùng Sơn về “
Mua bán đất bằng giấy tờ viết tay“. Nếu còn thắc mắc liên quan vui lòng liên hệ tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6518 để được hỗ trợ.
Bài này đã được sửa đổi lần cuối vào 15/06/2023 07:11