Các mối quan hệ hợp tác trong kinh doanh và thương mại ngày nay đều được cam kết trong hợp đồng. Rủi ro trong quá trình kinh doanh dẫn đến nhiều công ty vi phạm hợp đồng. Vì vậy, chế tài trong thương mại ra đời nhằm giúp đảm bảo cam kết giữa các bên được thực hiện. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Luật Hùng Sơn tìm hiểu về vấn đề này chi tiết hơn nữa nhé!
Chế tài trong thương mại là các hình thức cưỡng chế của Nhà nước đối với cá nhân, doanh nghiệp có hành vi vi phạm pháp luật thương mại. Chế tài sẽ xác định những hậu quả pháp lý bất lợi đối với bên vi phạm hợp đồng.
Hành vi vi phạm pháp luật thương mại ở đây bao gồm không thực hiện đúng hợp đồng đã cam kết, vi phạm về trật tự quản lý kinh tế. Hậu quả mà bên vi phạm phải chịu tùy thuộc vào mức độ vi phạm. Thường bên bị áp dụng chế tài sẽ phải chịu các hình phạt dân sự hoặc hình sự.
Luật pháp của nước ta quy định về chế tài thương mại tại Chương VII Luật Thương mại.
Các căn cứ chung để áp dụng chế tài bao gồm:
Chế tài trong thương mại thường có những đặc điểm sau:
Như vậy có thể thấy các chế tài thương mại được Nhà nước quy định nhằm đảm bảo quyền lợi của cả hai bên khi thực hiện hợp đồng.
Tại Điều 292 Luật Thương mại có quy định các loại chế tài dưới đây:
Buộc thực hiện đúng hợp đồng là bên bị vi phạm yêu cầu bên vi phạm thực hiện đúng những cam kết trong hợp đồng. Hoặc bên bị vi phạm áp dụng các biện pháp khác để hợp đồng được thực hiện và bên vi phạm phải chịu chi phí phát sinh.
Căn cứ để áp dụng chế tài này bao gồm có hành vi vi phạm và có lỗi của bên vi phạm. Khi áp dụng chế tài này, bên bị vi phạm có yêu cầu đòi bồi thường thiệt hại nhưng không được áp dụng các chế tài trong thương mại khác. Nếu bên vi phạm không thực hiện chế tài này trong thời gian bên bị vi phạm quy định thì bên bị vi phạm có quyền áp dụng chế tài khác để bảo vệ quyền lợi của mình.
Phạm vi phạm là khi bên vi phạm trả cho bên bị vi phạm một khoản tiền nhất định. Khoản tiền này sẽ được các bên quy định trong hợp đồng được giao kết. Tuy nhiên mức phạt hoặc tổng mức phạt không quá 8% giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm.
Là việc bên vi phạm bồi thường cho tổn thất do hành vi vi phạm hợp đồng gây ra với bên bị vi phạm. Chế tài này nhằm bù đắp những lợi ích vật chất bị mất mát của bên bị vi phạm.
Nếu hai bên trước đó không có thỏa thuận phạt vi phạm thì bên bị vi phạm chỉ có quyền yêu cầu bồi thường. Nếu có thỏa thuận thì bên bị vi phạm được áp dụng cả hai chế tài là bồi thường thiệt hại và phạt vi phạm.
Giá trị bồi thường thiệt hại bao gồm giá trị những tổn thất thực tế phải chịu và khoản lợi trực tiếp mà bên bị vi phạm đáng ra được hưởng.
Chế tài này có nghĩa là một bên tạm thời không thực hiện nghĩa vụ đã thỏa thuận trong hợp đồng. Cho dù bị tạm ngừng thì hợp đồng vẫn có hiệu lực, bên bị vi phạm vẫn có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại. Chế tài sẽ được áp dụng khi có một bên vi phạm cơ bản nghĩa vụ hợp đồng.
Khi tạm ngừng hợp đồng, bên ngừng thực hiện phải báo cho bên kia biết về việc này. Trường hợp không báo nhưng gây thiệt hại cho bên còn lại, bên tạm ngừng phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại.
Đình chỉ thực hiện là một chế tài trong thương mại mà một bên thực hiện chấm dứt hợp đồng. Chế tài được thực hiện khi một bên vi phạm điều kiện để đình chỉ hợp đồng. Bên đình chỉ hợp đồng phải thông báo cho bên còn lại về việc đình chỉ. Hợp đồng khi bị đình chỉ, các bên không cần thực hiện nghĩa vụ hợp đồng.
Bên bị vi phạm có quyền yêu cầu bồi thường theo quy định của Luật Thương mại. Bên đã thực hiện nghĩa vụ hợp đồng trước đó có quyền yêu cầu bên kia thanh toán hoặc thực hiện nghĩa vụ đối ứng.
Là hình thức một bên chấm dứt thực hiện nghĩa vụ hợp đồng làm cho hợp đồng không còn hiệu lực. Có thể hủy bỏ một phần hợp đồng hoặc toàn bộ. Chế tài được thực hiện khi xảy ra hành vi vi phạm là điều kiện hủy bỏ hợp đồng.
Ngoài các chế tài nêu trên, hai bên có thể thỏa thuận về các hình thức chế tài khác. Tuy nhiên các thỏa thuận này không được trái với Pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên và tập quán thương mại quốc tế.
Không áp dụng chế tài trong thương mại tức bên vi phạm hợp đồng được miễn trách nhiệm. Các trường hợp đó bao gồm:
Như vậy, với một số trường hợp kể trên, các hành vi vi phạm được miễn nhiễm trách nhiệm, nghĩa vụ hợp đồng.
Bên vi phạm nếu không muốn áp dụng chế tài phải chứng minh các trường hợp miễn trách nhiệm xảy ra. Ngoài ra, nên thông báo bằng văn bản cho bên còn lại biết về trường hợp miễn trách nhiệm và các hậu quả có thể xảy ra.
Với trường hợp miễn trách nhiệm bị chấm dứt, bên vi phạm phải báo lại với bên bị vi phạm. Nếu không thông báo, bên vi phạm phải bồi thường thiệt hại cho bên bị vi phạm. Lúc đó, bên bị vi phạm có quyền áp dụng chế tài đối với bên vi phạm.
Trong quá trình thực hiện, các bên cố gắng không vi phạm hợp đồng để đảm bảo quyền lợi của đôi bên.
Trên đây là các thông tin về chế tài trong thương mại mà bạn nên tham khảo. Để biết thêm nhiều kiến thức pháp luật hay cần tư vấn hãy gọi ngay đến hotline: 0964 509 555 của Luật Hùng Sơn nhé!
Bài này đã được sửa đổi lần cuối vào 18/06/2023 15:55
Effective Date: July 15, 2025 This Privacy Policy describes how the workflow automation application at… Đọc thêm
Khi doanh nghiệp của bạn phát triển hoặc tìm được một vị trí kinh… Đọc thêm
Việc mô tả nhãn hiệu một cách chính xác và đầy đủ là yếu tố… Đọc thêm
Việc xin cấp giấy phép lao động cho người nước ngoài làm việc tại… Đọc thêm
Mô tả nhãn hiệu là một phần quan trọng trong quá trình đăng ký nhãn… Đọc thêm
Tranh chấp thương mại là những mâu thẫu phát sinh trong hoạt động kinh doanh,… Đọc thêm