Tìm hiểu lạm phát là gì?

Lạm phát là gì? Lạm phát là thuật ngữ được đề cập nhiều trong cả lĩnh vực kinh tế lẫn trong đời sống. Lạm phát là gì mà có sức ảnh hưởng đến mọi người, mọi lĩnh vực. Bản chất lạm phát do đâu và lạm phát có phải một trạng thái xấu cho nền kinh tế? Luật Hùng Sơn sẽ cùng bạn tìm hiểu lạm phát là gì qua bài viết dưới đây

Lạm phát là gì?

Nhắc đến lạm phát người ta thường nghĩ đến sự “mất giá” hay “giảm giá” của một loại tiền tệ cụ thể. Chẳng hạn, thời điểm năm 2016 với 12.000 có thể mua một cân khoai lang nhưng đến năm 2022 vẫn là loại khoai đó nhưng một cân khoai lang có giá là 22.000 đồng. Đây là một ví dụ nhỏ về sự lạm phát – mất giá của đồng tiền.

Tóm lại, lạm phát là tình trạng tăng giá trị liên lục của hàng hóa hoặc dịch vụ theo sự tăng dần của thời gian và sự mất giá trị của đơn vị tiền tệ cụ thể. Khi mức giá tăng lên, sức mua của một đơn vị tiền tệ giảm xuống (số lượng hàng hóa hoặc dịch vụ ít đi). Tình trạng lạm phát của nền kinh tế phản ánh sự giảm sức mua của đơn vị tiền tệ đó.

Phân loại lạm phát

Căn cứ vào mức độ, lạm phát được phân chia làm ba nhóm:

• Tình trạng Lạm phát tự nhiên: Tỷ lệ từ 0- dưới 10%. Ở mức độ này, nền kinh tế phát triển bình thường và ổn định.
• Tình trạng lạm phát phi mã: Mức độ từ 10% đến dưới 1000%. Ở mức độ này, lạm phát đã xảy gia và giá cả hàng hóa bắt đầu tăng nhanh theo thời gian. Tình trạng này kéo dài gây ra cho nền kinh tế sự biến động.
• Tình trạng Siêu lạm phát: Trên 1000%. Tình trạng siêu lạm phát rất hiếm khi xảy ra và nếu có nó sẽ để lại hậu quả khó khắc phục.

Theo thống kê của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), lạm phát ở nước ta là 2 % giai đoạn 1980-2015. Đặc biệt giai đoạn 1986-1988 lạm phát phi mã đến ba con số: 774,7%; 323,1% và 393%. Đỉnh điểm của mức lạm phát lên đến 800% đã xảy ra vào năm 1986.

Nguyên nhân của lạm phát là gì?

Đánh giá trên các tác động, nguyên nhân của lạm phát phổ biến nhất là do hai yếu tố:

Một là, Do sự gia tăng chóng mặt của lượng tiền tệ đưa vào trong lưu thông. Khi lượng tiền cần lưu thông tăng lên. Số lượng ngoại tệ mua vào tăng nhằm giữ cho đồng tiền trong nước khỏi mất giá so với các đồng ngoại tệ hoặc ngân hàng trung ương mua công trái làm cho lượng tiền tăng lên cũng chính là nguyên nhân gây ra tình trạng lạm phát (Lạm phát tiền tệ)

Hai là, Do sự thiếu hụt của nguồn cung với hàng hóa có nhu cầu cao. Chẳng hạn, số lượng hàng hóa sụt giảm và khan hiếm làm đẩy giá cả hàng hóa tăng cao. Khi đó cùng một số lượng tiền tệ sẽ chỉ mua được ít hơn số lượng hàng hóa. Khi đó, cần số lượng tiền nhiều hơn với mệnh giá cao hơn để quá trình lưu thông tiện lợi, gọn gàng. Manh nha cho quá trình lạm phát xảy ra. Đây là nguyên nhân lạm phát do cầu kéo (nhu cầu tăng lên).

Phân biệt lạm phát và giảm phát là gì?

Nếu như lạm phát được định nghĩa với tình trạng đồng tiền mất giá trị thì giảm phát là khái niệm ngược lại hoàn toàn. Giảm phát là tình trạng đồng tiền có giá trị hơn, hàng hóa giảm giá theo sự tăng dần của thời gian. Và vì giá của hàng hóa, dịch vụ giảm nên quá trình mua sắm, tiêu thị có thể bị trì hoãn bởi người tiêu dùng có thể chờ đợi giá tốt hơn trong tương lai.

Tưởng chừng lạm phát là xấu và giảm phát là tốt. Xong trong lịch sử, các giai đoạn giảm phát đều dẫn tới gia tăng tỷ lệ thất nghiệp, người dân thay vì chi tiêu thì họ chuyển sang hướng tiết kiệm và tích lũy. Giảm phát nếu đạt đến mức độ nào đó có thể cản trở quá trình phát triển kinh tế.

Tác hại của lạm phát như thế nào?

Nhắc đến lạm phát, không chỉ có những tác động tiêu cực mà lạm phát vẫn có những ưu điểm cho nền kinh tế.

Lạm phát mang lại những ưu điểm sau:

• Gia tăng chi tiêu, kích thích đầu tư, gia tăng đi vay. Chính bởi giá hàng hóa có xu hướng tăng do đó, người tiêu dùng có xu hướng mua hàng hóa hoặc sử dụng dịch vụ ngay.
• Đem lại lợi nhuận cao. Lạm phát khiến các doanh nghiệp bán hàng hóa và cung ứng dịch vụ với giá cao để “trừ bù” cho vấn đề lạm phát đồng thời có thể tăng thêm một chút vào lợi nhuận.
• Như đã đề cập, nếu so sánh với giảm phát thì lạm phát mang lại tác động tích cực hơn nhiều.

Lạm phát đem lại những nhược điểm dưới đây:

• Phá giá tiền tệ, nguy cơ siêu lạm phát xảy ra. Việc tính toán và tìm kiếm tỷ lệ lạm phát phù hợp là rất khó với các quốc gia. Và việc làm sao để kiểm soát được còn khó khăn hơn rất nhiều. Tình trạng lạm phát nêu gia tăng liên tục và không có sự can thiệp thì lâu dài có thể dẫn đến siêu lạm phát.
• Thu nhập thực tế giảm. Nếu tình trạng lạm phát diễn ra liên tục mà thu nhập của người lao động không thay đổi thì tức đã làm cho thu nhập thực tế của người lao động sụt giảm.
• Vừa rồi là những thông cơ bản tìm hiểu tình trạng lạm phát là gì và những vấn đề liên quan. Tựu chung lại, có thể hiểu tình trạng lạm phát xuất hiện khi xuất hiện sự gia tăng về mặt bằng chung của giá cả hàng hóa.

Nếu có bất cứ vướng mắc nào, bạn vui lòng trao đổi trực tiếp với Luật sư tư vấn pháp luật qua tổng đài 24/7 gọi số: 1900.6518 để nhận được sự tư vấn, hỗ trợ kịp thời của Luật Hùng Sơn.