Thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu

Thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu hay còn được biết đến với thuật ngữ cấp sổ đỏ là một trong những thủ tục được thực hiện phổ biến. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách thức và trình tự thực hiện thủ tục này. Bài viết thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu dưới đây sẽ hướng dẫn bạn thủ tục cấp sổ đỏ theo quy định pháp luật hiện hành.

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu là gì?

Trong Luật đất đai, tại khoản 16 Điều 3 có quy định: “16. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất.”

Như vậy, thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu hay còn gọi bằng ngôn ngữ thông thường là “Sổ đỏ”- là chứng thư pháp lý do Nhà nước cấp nhằm mục đích xác nhận quyền sử dụng đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất.

Điều kiện để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu

Thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu được cấp cho các đối tượng- được gọi là “Người sử dụng đất” đã xác lập quyền trên đất nhưng chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định. Người sử dụng đất nói trên bao gồm các đối tượng: Cá nhân; Hộ gia đình; Tổ chức chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;

Theo Luật Đất đai 2013; Nghị định 43/2014/NĐ-CP; Nghị định 01/2017/NĐ-CP quy định về điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu như sau:

Cấp GCNQSDĐ lần đầu trong trường hợp đã có giấy tờ về QSD đất:

Trường hợp 1: Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định mà có một trong các loại giấy tờ sau (giấy tờ về QSD đất không mang tên người khác) thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và không phải nộp tiền sử dụng đất:

• Giấy tờ về QSD đất do cơ quan có thẩm quyền xác lập, ghi nhận, cấp trước 15/10/1993;
• GCN QSD đất ạm thời do cơ quan có thẩm quyền cấp hoặc có tên ghi nhận trong Sổ địa chính, sổ đăng ký ruộng đất trước 15/10/1993;
• Giấy tờ chứng minh quyền hợp pháp về thừa kế, tặng cho QSD đất;
• Giấy tờ chuyển nhượng QSD đất trước 15/10/1993;
• Giấy tờ về QSD đất do cơ quan có thẩm quyền chế độ cũ cấp cho người sử dụng đất thông qua các hình thức: Bằng khoán; Văn tự mua bán..
• Giấy tờ khác xác lập trước thời điểm 15/10/1993 như: Sổ kiến điền; Sổ mục kê lập trước thời điểm 18/12/1980…

Trường hợp 2: Hộ gia đình, cá nhân đã có giấy tờ về QSD đất nhưng ghi tên người khác.

Trường hợp này, cá nhân, hộ gia đình được cấp GCNQSD đất nếu:

Cá nhân, hộ gia đình đang sử dụng đất mà ngoài giấy tờ có ghi tên người khác còn kèm theo giấy tờ về việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất hợp pháp, thông qua các hình thức: Mua bán, tặng cho chưa sang tên… đến trước 01/07/2014 chưa thực hiện thủ tục chuyển nhượng và các bên không có tranh chấp.

Trường hợp 3: Hộ gia đình, cá nhân được cấp GCN QSD đất theo bản án, quyết định của Toà án.

Trường hợp 4: Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất do Nhà nước giao hoặc cho thuê đất từ 15/10/1993 đến 01/07/2014 mà chưa được cấp sổ đỏ.

Cấp GCNQSDĐ lần đầu trong trường hợp không có giấy tờ về QSD đất (Điều 101 Luật Đất đai 2013):

Trường hợp 1: Hộ gia đình, cá nhân không có giấy tờ về QSD đất được cấp GCN QSD đất không phải nộp tiền sử dụng đất nếu đáp ứng các điều kiện:

• Sử dụng đất từ trước thời điểm 01/07/2014;
• Thường trú tại địa phương và có hoạt động nông-lâm-ngư nghiệp, làm muối tại khu vực có điều kiện khó khăn, đặc biệt khó khăn về kinh tế-xã hội;
• Được xác nhận là đã sử dụng đất ổn định, lâu dài, không tranh chấp bởi UBND cấp xã.
• Trường hợp 2: Hộ gia đình, cá nhân không có giấy tờ về QSD đất được cấp GCN QSD đất bắt buộc phải nộp tiền sử dụng đất nếu có đủ 3 điều kiện:
• Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ về QSD đất nhưng đã sử dụng ổn định từ trước 01/07/2004;
• Diện tích đất đang sử dụng không vi phạm gì về quy định pháp luật;
• Được xác nhận bởi UBND cấp xã là đất không tranh chấp và phù hợp với quy hoạch.

Hồ sơ, thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu

Tương ứng với hai nhóm được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu đã đề cập ở trên. Tuỳ vào người sử dụng đất có hay không có Giấy tờ mà hồ sơ cần chuẩn bị để được cấp Sổ đỏ cũng khác nhau. Cụ thể như sau:

Hồ sơ Cấp GCNQSDĐ lần đầu trong trường hợp đã có giấy tờ về QSD đất, gồm:

• Đơn đăng ký cấp GCNQSDĐ theo mẫu;
• Chứng từ chứng minh đã thực hiện các nghĩa vụ tài chính về đất đai như biên lai nộp thuế, tiền sử dụng đất..
• Bản sao của một trong những giấy tờ chứng minh về QSD đất (Điều 100 Luật Đất đai 2013)
• Các giấy tờ khác: CMND/CCCD/ Sổ hộ khẩu.

Hồ sơ Cấp GCNQSDĐ lần đầu trong trường hợp không có giấy tờ về QSD đất, gồm:

• Đơn đăng ký cấp GCN QSDĐ lần đầu;
• Chứng từ chứng minh đã thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai;
• Giấy tờ khác: CMND/CCCD của người thực hiện thủ tục.

Về thủ tục, trình tự nộp hồ sơ được quy định tại Điều 70 Nghị định 43/2014/NĐ-CP như sau:

Bước 1: Nộp hồ sơ

• Hộ gia đình, cá nhân có thể nộp bộ hồ sơ tại UBND cấp xã nơi có đất, hoặc;
• Nộp tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai cấp huyện hoặc Văn phòng đăng ký QSD đất cấp huyện hoặc;
• Bộ phận một cửa cấp huyện.

Bước 2: Tiếp nhận hồ sơ đăng ký:

• Trong trường hợp hồ sơ không hợp lệ thì trong thời hạn 03 ngày làm việc, cơ quan có thẩm quyền thông báo tới người đăng ký và hướng dẫn nộp hồ sơ bổ sung;
• Trong trường hợp hồ sơ đã đầy đủ, người đăng ký nhận Phiếu tiếp nhận hồ sơ trong đó có hẹn ngày trả kết quả.

Bước 3: Xử lý hồ sơ đăng ký:

Thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu chỉ được cấp cho người đăng ký sau khi thực hiện xong nghĩa vụ tài chính. Do đó ngay khi nhận được thông báo của cơ quan thuế về việc đóng các khoản tiền theo thông báo: Lệ phí cấp Giấy chứng nhận, tiền sử dụng đất, lệ phí trước bạ, phí thẩm định..

Theo lịch hẹn trên phiếu tiếp nhận, kèm theo chứng từ chứng minh đã thực hiện nghĩa vụ tài chính, người đăng ký đến cơ quan xử lý hồ sơ để nhận kết quả.

Bước 4: Trả kết quả:

Cơ quan tiếp nhận và xử lý hồ sơ sẽ trả kết quả cho người đăng ký theo hẹn.

Thời gian cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu

Theo Khoản 40 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP của Chính phủ quy định về thời gian cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu, như sau:

• Không quá 30 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận Bộ hồ sơ hợp lệ;
• Không quá 40 ngày đối với các địa phương miền núi, hải đảo, vùng xâu, vùng xa, vùng kinh tế- xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn.

Thời hạn xử lý trên không gồm các ngày nghỉ, ngày lễ. 

Trên đây là những thông tin cơ bản về “Thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu theo quy định hiện hành”. Nếu có bất cứ thắc mắc nào cần giải đáp, vui lòng liên hệ Tổng đài từ vấn: 1900.6518 để được hỗ trợ kịp thời.