Lập pháp là gì? Quy định về quyền lập pháp

Lập pháp hoặc là cơ quan lập pháp chắc hẳn không còn xa lạ gì với mỗi người dân. Tuy nhiên chưa có nhiều người hiểu rõ ràng lập pháp là gì? thuật ngữ này có được giải thích ra sao cùng Luật Hùng Sơn theo dõi bài viết dưới đây để trả lời cho câu hỏi lập pháp là gì nhé. 

Lập pháp là gì?

Lập pháp, hành pháp và tư pháp là ba chức năng chính của nhà nước ta. Lập pháp là một trong những chức năng quan trọng nhất của nhà nước ta và được thực hiện bởi các cơ quan nhà nước chuyên trách, cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc thực hiện nghiên cứu và soạn thảo những văn bản pháp luật, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật phù hợp với những chủ trương, chính sách đường lối hoạt động của nhà nước.

Khái niệm lập pháp là gì khái quát như sau:

Trong những mối tương quan khác nhau, lập pháp cũng mang ý nghĩa khác nhau, có thể hiểu lập pháp mang ý nghĩa sau:

• Lập pháp là việc các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện việc nghiên cứu và soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật như hiến pháp, luật, bộ luật, sửa đổi hiến pháp, sửa đổi văn bản pháp luật và ban hành văn bản pháp luật…

Quá trình soạn thảo, ban hành Hiến pháp, văn bản quy phạm pháp luật và những văn bản pháp luật cơ quan nhà nước sẽ cần phải tuân thủ đúng theo trình tự, thủ tục vô cùng nghiêm ngặt và chặt chẽ để đảm bảo những quy định trong hiến pháp và các luật, bộ luật có khả năng thực hiện, thi hành trong cuộc sống thực tế.

Hiến Pháp là đạo luật gốc và chính là căn cứ để những bộ luật và luật khác ra đời. Hiến pháp có giá trị pháp lý cao nhất và là khuôn mẫu để quy định những vấn đề cơ bản của đất nước như văn hóa, chính trị, xã hội, kinh tế…

Các văn bản được ban hành được dựa trên cơ sở của hiến pháp sẽ quy định về những lĩnh vực, ngành cụ thể mà không được phép trái với tinh thần và quy định của hiến pháp.

• Theo một nghĩa khác, lập pháp có thể được hiểu theo nghĩa là quá trình các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện soạn thảo, nghiên cứu và ban hành văn bản pháp luật, hoặc thực hiện việc sửa đổi luật.

Từ góc độ này, có thể thấy lập pháp mang phạm vi hẹp hơn, không bao gồm quá trình soạn thảo, ban hành ra hiến pháp và là cơ quan lập pháp chỉ thực hiện việc soạn thảo, ban hành những văn bản pháp luật dưới hiến pháp, cũng như ban hành và soạn thảo bộ luật dân sự, bộ luật tố tụng dân sự…

Quy định về quyền lập pháp

Khái niệm quyền lập pháp (quyền làm luật) cần phải được phân biệt với khái niệm quyền soạn thảo luật. Pháp luật nhà nước cho phép một đạo luật có thể được rất nhiều chủ thể khác nhau cùng soạn thảo và trình lên Quốc hội. Nhưng trong thực tế nước ta, đa số các đạo luật đều được Chính phủ soạn thảo, một số ít sẽ được thực hiện bởi các chủ thể khác như Hội Luật gia, Hội Liên hiệp phụ nữ, Mặt Trận tổ quốc…Vậy nên, chủ thể có quyền lập pháp nhưng không nhất thiết là chủ thể soạn thảo luật.

Trong đa số trường hợp, các đạo luật đều có quy định về việc Quốc hội được trao quyền cho các cơ quan nhà nước khác, đặc biệt là Chính phủ ban hành các văn bản pháp quy hành chính để chi tiết hóa nội dung những đạo luật đó.

Cơ quan lập pháp là gì?

Cơ quan lập pháp là một trong ba cơ quan trọng yếu quan trọng thực hiện quyền lực của nhà nước, cơ quan này sẽ được nhà nước giao nhiệm vụ, quyền hạn thực hiện chức năng lập pháp.

Tùy mỗi mô hình nhà nước khác nhau thì cơ quan nắm giữ quyền lập pháp khác nhau và mang tên gọi khác nhau. Cơ quan lập pháp phổ biến nhất với các quốc gia trên thế giới là nghị viện và quốc hội.

Ở nước ta hiện nay cơ quan lập pháp thuộc về quốc hội, thực hiện lập hiến và lập pháp. Do quốc hội là cơ quan đại diện cao nhất của nhân dân, thể hiện quyền lực nhà nước, vậy nên việc quốc hội thực hiện ban hành các văn bản quy phạm pháp luật sẽ có giá trị pháp lý cao và bắt buộc toàn dân phải thực hiện.

Việc thực hiện quyền lập pháp ban hành và sửa đối Hiến pháp, các văn bản quy phạm pháp luật dưới Hiến pháp phải được thực hiện tuân thủ theo trình tự nghiêm ngặt, chặt chẽ theo từng công đoạn.

Việc lập pháp thực hiện theo những công đoạn như sau:

• Soạn thảo Hiến pháp và văn bản pháp luật.
• Thực hiện thẩm tra kiểm tra văn bản đã soạn thảo.
• Thực hiện lấy ý kiến của văn bản từ Ủy ban thường vụ Quốc hội, đại biểu Quốc hội, từ nhân dân…
• Thực hiện thông qua Hiến pháp và văn bản pháp luật.

Công bố văn bản trên các phương tiện thông tin truyền thông đại chúng, phổ biến rộng rãi đến mọi người dân.

Trên đây là toàn bộ thông tin của công ty Luật Hùng Sơn về “Lập pháp là gì?”. Nếu quý khách hàng còn bất kỳ thắc mắc gì cần được giải đáp, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi thông qua Hotline 0964 509 555 hoặc đặt lịch ở văn phòng để được các chuyên viên tư vấn trả lời một cách nhanh gọn và chính xác nhất. Cảm ơn quý khách đã theo dõi bài viết. Trân trọng!