Tìm hiểu diễn dịch là gì?

Trong các tác phẩm văn học thông thường sẽ diễn đạt theo phương pháp diễn dịch hoặc quy nạp. Đây là phương pháp này được áp dụng rất nhiều trong thực tế và cả những văn bản liên quan đến các lĩnh vực. Vậy tìm hiểu diễn dịch là gì? Để bạn đọc hiểu rõ hơn, Luật Hùng Sơn sẽ hướng dẫn qua bài viết dưới đây:

Diễn dịch là gì

Diễn dịch là một phương pháp tư duy đi từ cái phổ biến đến cái cá biệt cụ thể, hay có thể nói  là đi từ cái chung đến cái riêng, tức là căn cứ vào thuộc tính và mối quan hệ phổ biến của một loại sự vật hiện tượng nào đó mà từ đó sẽ rút ra kết luận một sự vật hiện tượng cá biệt trong loại đó cũng có thuộc tính và quan hệ như vậy. 

Đặc điểm của diễn dịch

Đặc điểm của diễn dịch bao gồm 3 thành tố cơ bản sau:

Thứ nhất, tiền đề là những phán đoán đã biết, chúng là những căn cứ và từ những căn cứ đó để đưa ra lý do suy luận. 

Thứ hai, quy tắc suy luận logic đó là kết cấu hình thức sẽ phải tuân theo trong quá trình suy luận. Kết luận chính là phán đoán được rút ra từ tiền đề theo những quy tắc của logic, là kết quả của toàn bộ quá trình suy luận bên trên. 

Thứ ba, kết luận của phương pháp diễn dịch sẽ bao gồm ẩn chứa ở trong tiền để, nhưng không vì thế mà cho rằng phương pháp diễn dịch không mang lại điều gì mới mẻ. Trong văn học thì phương pháp diễn dịch đã góp phần xác định rõ kết luận và đã trả lời một cách trực tiếp điều mà tiền đề không trực tiếp trả lời. Như vậy, trên một ý nghĩa nhất định có thể nói đó là đi từ cái đã biết đến cái chưa biết.

Mối quan hệ giữa quy nạp và diễn dịch

Quy nạp và diễn dịch đây là hai phương pháp tư duy dùng để nắm bắt về sự vật, hiện tượng theo hai chiều hướng trái ngược nhau. Quy nạp là đi từ cá biệt đến đặc thù, rồi đến phổ biến; diễn dịch đi từ phổ biến đến cái đặc thù, rồi đến cái cá biệt. Cơ sở của chúng đó là quan hệ biện chứng giữa cái cá biệt, đặc thù và phổ biến đang tồn tại khách quan. Trong logic hình thức, phương pháp quy nạp và phương pháp diễn dịch đều có những hạn chế nhất định. 

Theo quan niệm của logic thì hình thức coi quy nạp và diễn dịch là hai phương pháp độc lập tách rời nhau, không thấy về mối quan hệ biện chứng của hai phương pháp đó. 

Logic hình thức sẽ chỉ quan tâm đến quy nạp và diễn dịch về mặt hình thức một cách cứng nhắc mà quên mất về những mâu thuẫn và nội dung của sự vật, hiện tượng, coi sự vật hiện tượng như là tĩnh tại, không có sự mâu thuẫn. Do đó để mà xuất phát từ những tiền đổ bất biến, đi theo con đường cố định mà nêu lên những kết luận xơ cứng. 

Từ những hạn chế của phương pháp quy nạp và phương pháp diễn dịch trong logic hình thức đã hình thành nên chủ nghĩa quy nạp kinh nghiệm và chủ nghĩa diễn dịch duy lý đối lập nhau, mỗi bên để ra một phương pháp và hạ thấp phương pháp kia. Chỉ có tư duy biện chứng sẽ phê phán cả hai quan điểm sai lầm cho rằng: “phương pháp quy nạp là vạn năng” hoặc “phương pháp diễn dịch là vạn năng”, và nêu lên cách nhìn đúng đắn.

Tư duy biện chứng sẽ coi quy nạp và diễn dịch là hai phương pháp vừa đối lập với nhau, vừa liên hệ với nhau trong quá trình nhận thức. Sự mâu thuẫn và thống nhất của hai phương pháp này đã phản ánh quan hệ biện chứng khách quan của cái phổ biến và cái đơn nhất. 

Quy nạp và diễn dịch là tiền đề của nhau, bổ sung cho nhau. Phủ nhận quy nạp tức là phủ nhận tầm quan trọng của quá trình từ cái đơn nhất đến cái phổ biến, đòi hỏi sự thực phải tuân theo những nguyên tắc trừu tượng, như vậy sẽ thoát ly khoa học và chủ nghĩa duy vật. Trái lại, phủ nhận diễn dịch tức là phủ nhận tầm quan trọng của quá trình từ phổ biên đến đơn nhất, sẽ rơi vào chủ nghĩa kinh nghiệm, cuối cùng sẽ mất phương hướng và đi vào chủ nghĩa duy tâm.

Trên đây là bài viết về tìm hiểu diễn dịch là gì của Luật Hùng Sơn. Hãy liên hệ ngay đến hotline: 19006518 Luật Hùng Sơn để được giải đáp những vướng mắc, khó khăn khi bạn đang gặp phải.